نكوهش از عدم شركت در جنگ



1 - سرزنش بزرگان كوفه
حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام باآنكه كانون محبّت وايثار بود و كريمانه با دوست ودشمن برخورد مى فرمود،
امّا پس از پايان جنگ جمل ، آنان را كه بدون عذرقابل توجّهى در جنگ شركت نداشتند، مورد نكوهش قرار داد.
پس از پايان جنگ جمل امام على عليه السلام وارد كوفه شد و درمنزل جعدة بن هبيرة ، (پسرِ خواهر خود) استقرار يافت ، كه بزرگان كوفه يك يك بهديدار امام مى رفتند.
سليمان بن صُرَد خزاعى چون در جنگ شركت نكرد، وقتى وارد شد، حضرت اميرالمؤ منينعلى عليه السلام او را سرزنش كرد و فرمود:
((اى سليمان دچار شك و شبهه شدى ، و از يارى ما سرباز زدى ، چرا از يارى كردناهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله خوددارى نمودى ؟))
سليمان عذرهاى فراوان آورد و با نگرانى به مسجد جامع خدمت امام مجتبى عليه السلامرفت تا به گونه اى امام على عليه السلام را از خود خشنود گرداند.

روز ديگر سعيد بن قيس وارد مجلس امام شد، آن حضرت خطاب به او فرمود:
((جواب سلام تو را مى دهم ، گرچه از آن گروهى هستى كه در جنگ شركت نداشتى تاعاقبت كار مرا بدانى .))
سعيد با عذر خواهى هاى فراوان اظهار داشت :
يا اميرالمؤ منين عليه السلام من از دوستان شما و طرفداران شما هستم .

و روز ديگر جمعى از سران كوفه ، ((عبداللّه بن معتم عبسى ، و حنظلة بن ربيع تميمى ،و محمّد بن مخنف )) به همراه پدرش مخنف خدمت حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام رسيدند كهامام همگان راسرزنش نمود و فرمود:
((ما بَطَاءَ بِكُم عَنّى وَ اءنتُم اءشرافُ قَومِكُم ؟))
((چه چيزى شما را از شركت در جنگ و يارى كردن من باز داشت ؟ در حاليكه شما ازبزرگان قوم خود مى باشيد؟))(163)

پس از سرزنش امام على عليه السلام ، هر يك تلاش كردند تا بگونه اى امام را خشنودسازند.
2 - نهى زنان از گريه بلند پس از جنگ
برخى از عادات و رفتار اجتماعى اگر تعديل نشود مى تواند درجامعه اسلامى اثراتنامطلوبى داشته باشد.
طبيعى است كه پس از جنگ بسيارى از خانه ها و خانواده ها عزا دارند، وبراى عزيزان خودگريه مى كنند،
امّا اگر عزاداران يك محلّه يا يك قبيله ، رعايت جامعه را نكنند چه بسا ديگران را دچار ضعفروحيّه نموده و نسبت به جنگ منحرف سازند.
وقتى حضرت اميرالمؤ منين على عليه السلام از جنگ صفّين باز گشت درشهر كوفه از محلّه((شباميين )) عبور كرد، و شنيد كه زنان قبيله ، بلند بلند گريه و زارى مى كنند.
در اين هنگام يكى از بزرگان قبيله به نام ((حرب بنشرحبيل )) خدمت آن حضرت رسيد.
امام على عليه السلام با اعتراض به آن شخص فرمود :
((احساس مى كنم زن هاى شما بر مردان شما مسلّط شده اند، چرا آنها را از گريه كردنهاى بلند باز نمى داريد؟))(164)