مقدمه مترجم
بنا به نقل اکثر محققان و مورخان دوره اسلامي، اين کتاب يکي از معتبرترين متون تاريخ اسلام است که وقايع و حوادث تاريخي زمان خلافت ابوبکر تا حکومت هارون الرشيد متوفي سال193 هجري قمري را نگاشته است. آقا بزرگ تهراني در کتاب الذريعه درباره ابن اعثم کوفي مي نويسد: ابومحمد احمد ابن اعثم فردي اخباري و مورخ زبر دستي بوده است که حدود سال 314 هجري قمري در گذشت. ياقوت در معجم الادبا آورده که او شيعي مذهب بوده است. بعضي ديگر احمد بن علي اعثم کوفي کندي متوفي سال314 هجري قمري را محدث، شاعر و مورخ بزرگ شيعي قرن سوم و چهارم هجري مي دانند. البته از زادگاه مؤلف اطلاعات دقيقي در دست نيست. اين حقير در سالي که مزين به نام مبارک اميرالمؤمنين علي عليه السلام شد، تاريخ پنج سال [صفحه 8] حکومت امام علي عليه السلام را ترجمه روان، ملخص و مختصر انجام دادم تا مورد استفاده علاقمندان و ارادتمندان آن حضرت قرار گيرد. ناگفته نماند که کتاب الفتوح يک بار در سال596 هجري قمري، در حدود هشت صد سال قبل بوسيله محمد بن احمد مستوفي در خراسان ترجمه شد، که با نثر ادبيات مخصوص زمان خود است و در ترجمه حاضر سعي شد از بعضي شيوه ها و عبارت ترجمه قبلي استفاده گردد. ان شاءالله در آينده نزديک بنا دارم با ياري خداوند بزرگ تاريخ امام حسين و امام حسن عليه السلام و قيام مختار از همين کتاب را ترجمه و در اختيار علاقمندان قرار دهم. در پايان اين مجموعه به اميرالمومنين علي عليه السلام و دو محب آرميده در جوار او تقديم مي گردد. احمد روحاني 1379 هجري شمسي [صفحه 9]
کتاب حاضر ترجمه بخشي از کتاب «الفتوح»؛ يکي از ارزشمندترين و معتبرترين منابع تاريخي موجود مي باشد؛ که در اوايل قرن چهارم هجري به همت ابومحمد احمد بن علي اعثم کوفي کندي معروف به اعثم کوفي متوفي سال314 هجري قمري تدوين و تأليف گرديده است.
صفحه 8، 9.