معدن شناسي و شناخت انواع فلزات
الأَوَّلُ اَلَّذِي لَمْ يَکُنْ لَهُ قَبْلٌ فَيَکُونَ شَيْ ءٌ قَبْلَهُ، وَالْاخِرُ الّذي لَيْسَ لَهُ بَعْدٌ فَيَکُونَ شي ءٌ بَعْدَهُ وَالرَّادِعُ أَنَاسِيَّ الْأَبْصَارِ عَنْ أَنْ تَنَالَهُ أَوْ تُدْرِکَهُ، مَا اخْتَلَفَ عَلَيْهِ دَهْرٌ فَيَخْتَلِفَ مِنْهُ الْحَالُ، وَلَا کَانَ فِي مَکَانٍ فَيَجُوزَ عَلَيْهِ الْإِنْتِقَالُ. وَلَوْ وَهَبَ مَا تَنَفَّسَتْ عَنْهُ مَعَادِنُ الْجِبَالِ، وَضَحِکَتْ عَنْهُ أَصْدَافُ الْبِحَارِ، مِنْ فِلِزِّ اللُّجَيْنِ وَالْعِقْيَانِ، وَنُثَارَةِ الدُّرِّ وَحَصِيدِ الْمَرْجَانِ، مَا أَثَّرَ ذلِکَ فِي جُودِهِ، وَلَا أَنْفَدَ سَعَةَ مَا عِنْدَهُ، وَلَکَانَ عِنْدَهُ مِنْ ذَخَائِرِ الْأَنْعَامِ مَا لَا تُنْفِدُهُ مَطَالِبُ الْأَنَامِ، لِأَنَّهُ الْجَوَادُ الَّذِي لَا يَغِيضُهُ سُؤَالُ السَّائِلِينَ، وَلَا يُبْخِلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّينَ. «خدا اوّلي است که آغاز ندارد، تا پيش از او چيزي بوده باشد، و آخري است که پايان ندارد تا چيزي پس از او وجود داشته باشد، مردمک چشمها را از مشاهده خود بازداشته است، زمان بر او نمي گذرد تا دچار دگرگوني گردد،و در مکاني قرار ندارد تا پندار جابجايي نسبت به او روا باشد. اگر آن چه از درون معادن کوهها بيرون مي آيد، و يا آن چه از لبان پر از خنده صدفهاي دريا خارج مي شود، از نقره هاي خالص، و طلاهاي ناب، دُرهاي غلطان، و مرجانهاي دست چپن، همه را ببخشد، در سخاوت او کمتر اثري نخواهد گذاشت، و گستردگي نعمت هايش را پايان نخواهد داد، در پيش او آنقدر از نعمت ها وجود دارد که هر چه انسان ها درخواست کنند تمامي نپذيرد، چون او بخشنده اي است که درخواست نيازمندان چشمه جود او را نمي خشکاند، و اصرار و درخواست هاي پياپي او را به بخل ورزيدن نمي کشاند.»[1] .
امام علي عليه السلام به وجود معادن گوناگون در زمين و معدن فراوان در درياها که همه آنها نعمت هاي فراگير پروردگارند اشاره مي کند و مي فرمايد: