توسعه آزادي هاي مشروع و سازنده











توسعه آزادي هاي مشروع و سازنده



آزادي، نخستين گام در راه تحقّق عدالت و گسترش احترام به حقوق مردم است؛ امّا

[صفحه 64]

آزادي سازنده، نه ويرانگر؛ آزادي از بندهاي دورني و بروني و به تعبير قرآن کريم، رهايي از «إصْر»:

ويضع عنهم اصرهم والأغلال التي کانت عليهم.[1] .

و از [دوش] آنان قيد و بندهايي را که بر ايشان بوده است بر مي دارد. رسولان الهي، مبشّران آزادي بودند و داعيه داران حرّيت. علي عليه السلام، فلسفه بعثت را رهاسازي انسان از کمند بندگان و رساندن آنان به اوج عزّت، و عبادت الهي دانسته است:

إنّ اللَّه- تبارک و تعالي- بعث محمّداً صلي الله عليه وآله ليخرج عباده من عبادة عباده الي عبادته... و من ولاية عباده الي ولايته.[2] .

خداوند،- تبارک و تعالي- محمد صلي الله عليه وآله را بر انگيخت تا بندگانش را از بندگي بندگان، به سوي بندگي خود، بيرون بَرَد... و آنان را از ولايت بندگان، به سوي بندگي خود بکشاند.

براساس آموزه هاي مکتب علوي، همه انسان ها آزادند و هرگز نبايد در کمند برده داري و برده آفريني ديگران، قرار گيرند. روشن است که آنچه انسان را به بردگي ابرقدرت ها مي افکند و او را در کمند بندگي ديگران وا مي نهد، اسارت دروني او در کمند هواها و هوس هاست. آن که از درون آزاد شده و کمند هوس را بريده و بندگي خداوند را پذيرفته، و شأن خود را فراتر از آن يافته که در چنبر اطاعت کسي چون خودش قرار گيرد، هرگز استقلالش را وا نمي نهد و بردگي را نمي پذيرد. تنها چنين کسي شايستگي آزادي را دارد. به گفته امام علي عليه السلام:

من قام بشرائط العبودية أهل للعتق...[3] .

[صفحه 65]

آن که به شرايط بندگي [خدا] قيام کند، شايسته آزادي است.

شرايط عبوديت، گردن نهادن به بندگي خداوند و پذيرفتن قوانين الهي است که هيچ فرايندي جز استقلال، آزادي و حريّت واقعي نخواهد داشت و سرباز زدن از آن، بازگشت به «رقّيت» و «بردگي» است، گرچه با ظاهري آزادي نما.


صفحه 64، 65.








  1. أعراف، آيه 157.
  2. ر.ک: ح 308.
  3. ر. ک: ح310.