روايت حديث غدير در شرايط خفقان
متأسفانه جو حاکم بر اجتماع آن روز مسلمين و فضاي ظلمانيِ بعد از رحلت پيامبر صلي اللَّه عليه و آله- که حديث گفتن و حديث نوشتن در آن ممنوع بود و سالهاي متمادي همچنان ادامه داشت- سبب شد که مردم، سخنان سرنوشت سازِ پيامبر [صفحه 106] دلسوزشان در آن مقطع حساس را به فراموشي بسپارند و اهميت آن را ناديده بگيرند. طبيعي است که بايد چنين مي شد؛ زيرا مطرح کردن غدير مساوي با برچيدن بساطِ غاصبينِ خلافت بود، و آنان هرگز اجازه ي چنين کاري را نمي دادند. البته جريان غدير به صورتي در سينه ها جا گرفت که عده ي زيادي خطبه ي غدير يا قسمتي از آن را حفظ کرده و براي نسلهاي آينده به يادگار گذاشتند و هيچ کس قدرت کنترل و منع از انتشار چنين خبر مهمي را نداشت. شخص اميرالمؤمنين و فاطمه ي زهراعليهماالسلام که رکن غدير بودند، و نيز ائمه عليهم السلام يکي پس از ديگري تأکيد خاصي بر حفظ اين حديث داشتند و بارها در مقابل دوست ودشمن بدان احتجاج واستدلال مي فرمودند،[1] و در آن شرايط خفقان مي بينيم که امام باقرعليه السلام متن کامل خطبه ي غدير را براي اصحابشان بيان فرموده اند. همچنين بيش از دويست نفر از صحابه و عده ي زيادي از تابعين، با آن که در شرايط سخت تقيه بوده اند و نقل حديث غدير براي آنان به قيمت حيثيت و جانشان تمام مي شده، آن را نقل کرده اند. در کتاب عوالم العلوم: ج 3:15 صفحات 493 تا 508 فهرستي از راويان حديث غدير به ترتيب زماني چهارده قرن را آورده، و اثبات کرده چنين اتصال سند و نقل خَلَف از سَلَف دليل بر ريشه ي محکم و سلسله ي بدون انقطاع اسناد در نقل حديث غدير است. در صفحات 509 تا 517 راويان غدير از علما را به ترتيب الفبا آورده است. در صفحه 522 مؤلفيني که حديث غدير را ثبت کرده اند ذکر کرده و در صفحات 529 تا 534 به وثاقت صحابه و تابعين و ساير ناقلين حديث غدير پرداخته است. به همين جهت در بين قاطبه ي مسلمين، هيچ حديثي به اندازه ي «حديث غدير» روايت کننده ندارد، و گذشته از تواتر آن، از نظر علم رجال و درايت اسنادِ آن در حد فوق العاده اي است. [صفحه 107]
خبر غدير و سخنان پيامبر صلي اللَّه عليه و آله در آن مجمع عظيم، طوري در شهرها منتشر شد که حتي غير مسلمانان هم از اين خبر مهم آگاه شدند. جا داشت بيش از يکصد و بيست هزار مسلمانِ حاضر در غدير، هر يک به سهم خود خطبه ي غدير را حفظ کنند و متن آن را در اختيار فرزندان و خويشان و دوستان خود قرار دهند.
صفحه 106، 107.