ارزش و ضرورتِ مقابله نسخه هاي خطبه ي غدير
احاديثِ منقول از پيامبر صلي اللَّه عليه و آله و ائمه عليهم السلام و اصحاب آنان، مسيرچهارده قرن را پيموده تا به دست ما رسيده است. گذرگاهها و تنگناهاي سختي از قبيل تقيه، مساعد نبودن شرائط فرهنگي و اقتصادي شيعه، نبودن چاپ و عدم امکان رعايت اصول فني در نسخه برداري، اشتباهات کتابتي ناسخين و عوامل ديگري از اين قبيل باعث اختلاف نسخه ها در يک روايت معين شده است. لذا مقابله و تطبيق نسخه هاي يک کتاب، و يا مقابله ي متن يک حديث که در چند کتاب مختلف روايت شده، بسياري از مشکلاتِ مربوط به متون را حل مي کند، و هر نسخه ابهام و مشکلي را که در نسخه ي ديگر وجود داشته بر طرف مي سازد و بدين ترتيب متن منقح و کامل به دست مي آيد. در مورد «خطبه ي غدير» سه جهت مهم، لزوم مقابله را مؤکدتر مي نمايد: 1. اهميتِ خود خطبه به عنوان يک حديث سرنوشت ساز و لزوم توجه خاص امت به اين منشور دائمي، که وظيفه ي به دست آوردن متن منقح آن را سنگين تر مي کند. [صفحه 124] 2. طولاني بودن متن، که طبعاً در متون طولاني موارد مبهم و مشکل در الفاظ و معاني بيشتر است و از طريق مقابله حل مي شود. 3. سماعي بودن حديث، يعني حديث به صورت املاء نبوده است که راوي بتواند آن را با حوصله بنويسد، بلکه در هنگام سخنرانيِ حضرت آن را به خاطر سپرده و بعد نقل کرده است، و طبعاً موارد زياده و نقيصه در چنين مواردي بيشتر مي شود، و از طريق مقابله است که کلمه ها و جمله هاي افتاده به جاي خود باز مي گردد.
ارزش متن مقابله شده ي «خطبه ي غدير» را جهات زير روشن مي کند:
صفحه 124.