حق حيات و آزادي تن
در فرهنگ قرآني، احترام به حق حيات انسان‌ها به اندازه‌اي است که‌محروم ساختن يک فرد از اين حق چون کشتن تمام انسان‌ها خوانده شده است‌و نجات جان يک انسان مانند نجات همه انسان‌ها. در قرآن کريم، براي‌جلوگيري از تجاوز به حق زندگي انسان‌ها، چنين آمده است: «ولا تقتلوا النفس التي حرّم الله الا بالحق و من قتل مظلوماً فقد جعلنا لوليّه سلطاناً، فلا يسرف في القتل انه کان منصوراً؛ هرگز از روي ناحقي کسي راکه خداوند ريختن خونش را حرام کرده، به قتل نرسانيد و هر کس‌مظلوم کشته شود، به ولي او توانايي بخشيديم تا انتقام گرفته و قصاص‌نمايد ولي در قصاص زياده‌روي نکنيد (چرا که) به حق، ولي مقتول )ازسوي ما( حمايت مي‌شود». امام علي(ع) حق زندگي را مهم‌ترين و اساسي‌ترين حق شهروندان مي‌داندو به خطر افکندن آن را، جز در مواردي که خداوند اجازه داده، ممنوع مي‌شمارد. بر همين اساس، آن بزرگوار به کارگزارانش چنين سفارش مي‌کرد: «از خون‌ريزي ناروا سخت بپرهيزيد که آن به خشم خدا نزديک‌تراست و بزرگ‌ترين کيفر را در پي دارد و زوال نعمت و سرنگوني رازمينه ساز مي‌گردد و خداوند سبحان در روز قيامت خود (بدون دادخواست) بر خونبهاي به ناحق ريخته بندگانش حکم مي‌کند، پس به‌هيچ روي با ريختن خون حرام، پايه‌هاي فرمانروايي خويش را استوارنکنيد که اين کار از عوامل ناتواني و سستي و حتي نابودي و از دست‌رفتن فرمانروايي است». امام(ع) هرگز قتل عمد را نمي‌بخشيد و بر قصاص قاتل ـ بي آنکه به مقام وجايگاه اجتماعي‌اش توجه کند ـ پاي مي‌فشرد. آن حضرت حق حيات را حتي براي مخالفان و دشمنانش، به رسميت مي‌شناخت و خلاف و قصورشان را تا جايي که قانون خداوند اجازه مي‌داد،مي‌بخشيد. چشم پوشي وي از اشتباهات مخالفان چنان بود که با اعتراض‌يارانش رو به رو مي‌شد. بعد از شورش بصره متخلفان از جنگ را با بياني نرم سرزنش کرد و ازکردار ناپسندشان در گذشت. برخي لب به اعتراض گشودند و چنين گفتند: «به خدا سوگند اگر فرمان دهي، نابودشان مي‌سازيم.» حضرت با بر زبان راندن، عبارت «سبحان الله» هشدارشان داد؛ و آنان راتجاوزگر از حد خواند و فرمود: خدا چنين دستوري نداده است، انسان در مقابل انسان کشته مي‌شود.... خدا مي‌فرمايد: «هر کس مظلوم کشته شود به ولي وي توان انتقام بخشيديم؛ ولي درقصاص اسراف نکنيد».
زندگي، اساسي‌ترين حق انسان و مبناي ساير حقوق وي به شمار مي‌آيد. بدون اين حق، ديگر حقوق معنا ندارد. زنده بودن موهبتي است که خدا به بشرارزاني داشته است و هيچ فرد يا حکومتي نمي‌تواند آن را از افراد سلب کند.