افتخار جانشيني پيامبر
لازم بود مردي توانا در مدينه جانشين آن حضرت شود تا مرکز حکومت کاملاً در امان باشد، بدين جهت صلاح ديد که علي بن ابيطالب عليه السلام را در مدينه جانشين خود قرار دهد. پس از حرکت رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم منافقين در شهر شايع کردند که رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم نسبت به علي بن ابيطالب عليه السلام قهر کرده و بي مِهر شده است، به دليل آنکه او را با خود نمي بَرَد. اين سخن بر آن حضرت سخت گران آمد، لذا در راه تبوک خودش رابه پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم رسانيد و عرض کرد: يا رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم مردم چنين شايع کرده اند! حضرت رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم فرمود: اَنْتَ مِنّي بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسي، اِلاَّ اَنَّهُ لا نَبِيَّ بَعْدي[1] . «تو نسبت به من مانند هارون هستي نسبت به موسي، جز آنکه بعد از من پيامبري نيست.» يعني: ماندن تو در مدينه براي آنست که: موسي عليه السلام وقتي به ميقات پروردگار مي رفت، برادرش هارون را در جاي خود گذاشت: وَقالَ مُوسي لِاَخيهِ هارُونَ اخْلُفْني في قَومي وَ اَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِع سَبيلَ المُفْسِدينَ[2] . (و موسي به برادرش هارون گفت: در امّت من جانشين من باش، و به اصلاح و پاکسازي همّت کن و از راه انحرافي فاسدان اطاعت نکن.)
حديث المنزلة: در سال نهم هجرت، رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم به تبوک لشکر کشيد، چون اين مانور نظامي طول مي کشيد و آن حضرت تا مرزهاي شام از مرکز حکومت دور مي شد.