دلائل وجودِ اللّه في العالم
أَحْصَي عَدَدَ الرِّيشِ مِنْهَا وَالنَّفَسَ، وَأَرْسَي قَوَائِمَهَا عَلَي النَّدَي وَالْيَبَسِ؛ وَقَدَّرَ أَقْوَاتَهَا، وَأَحْصَي أَجْنَاسَهَا. فَهذَا غُرَابٌ وَهذَا عُقَابٌ. وَهذَا حَمَامٌ وَهذَانَعَامٌ. دَعَا کُلَّ طَائِرٍ بِاسْمِهِ، وَکَفَلَ لَهُ بِرِزْقِهِ. وَأَنْشَأَ «السَّحَابَ الثِّقَالَ» فَأَهْطَلَ دِيَمَهَا، وَعَدَّدَ قِسَمَهَا. قَبَلَّ الْأَرْضَ بَعْدَ جُفُوفِهَا، وَأَخْرَجَ نَبْتَهَا بَعْدَ جُدُوبِهَا. نشانه هاي خدا در طبيعت پس بزرگ است خداوندي که تمام موجودات آسمان و زمين، خواه و ناخواه او را سجده مي کنند، و در برابر او با خضوع چهره بر خاک مي سايند، و رشته اطاعت او را در تندرستي و ناتواني به گردن مي نهند، و از روي ترس و بيم زمام اختيار خود را به او مي سپارند. پرندگان رام فرمان اويند، از تعداد پرها و نفس هاي پرندگان آگاه است، برخي را پرنده آبي و گروهي را پرنده خشکي آفريد، و روزي آنها را مقدّر فرمود، و اقسام گوناگون آنها را مي داند، اين کلاغ است و آن عقاب، اين شترمرغ است و آن کبوتر هر پرنده اي را به نام خاصّي فرا خواند، و روزيش را فراهم کرد، خدائي که ابرهاي سنگين را ايجاد، و بارانهاي پي در پي را فرستاد، و سهم باران هر جائي را معيّن فرمود، زمينهاي خشک را آبياري کرد، و گياهان را پس از خشکسالي روياند.)
فَتَبَارَکَ اللَّهُ الَّذِي «يَسْجُدْ لَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعاً وَکَرْهاً»، وَيُعَفِّرُ لَهُ خَدّاً وَوَجْهاً، وَيُلْقِي إِلَيْهِ بِالطَّاعَةِ سِلْماً وَضَعْفاً، وَيُعْطِي لَهُ الْقِيَادَ رَهْبَةً وَخَوْفاً! فَالطَّيْرُ مُسَخَّرَةٌ لِأَمْرِهِ؛