استفاده از رفتار شناسي در قضاوت
هرچه آنها را سوگند دادند، تهديد و نصيحت کردند، از خدا و قيامت ترساندند فايده اي نداشت. وقتي خليفه دوم در حلّ مشکل آنان درمانده شد آنها را نزد حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرستاد. امام به جاي سوگند و تهديد و فشار، از روانشناسي و رفتار شناسي در قضاوت استفاده کرد و فرمود: حال که هردو ادّعا داريد و شاهد و بيّنه مي آوريد و حاضر نيستيد دست از دعوا بر داريد، من اين کودک را با شمشير دو نصف کرده، بين شما تقسيم مي کنم. آن زن که مادر واقعي بود فوراً گفت: يا علي من از حقّ خود گذشتم کودک سالم باشد، گرچه در دست ديگران قرار بگيرد. امام علي عليه السلام خطاب به آن زن فرمود: کودک را بردار و برو که مادر واقعي آن تو مي باشي. «هذا إِبْنُکِ دُونَها، وَ لَوْ کانَ ابْنُها لَرَقَّتْ عَلَيْهِ وَ اَشْفَقَتْ» (اين کودک از آن توست بردار وبرو، زيرا اگر فرزند آن زن بود، دلش مي سوخت و حاضر نمي شد تا به بچّه صدمه اي وارد شود.) وقتي خليفه دوم اين شيوه قضاوت راشنيد گفت: «لَوْلا عَلِيٌّ لَهَلَکَ عُمَر»[1] . (اگر علي نبود عمر هلاک شده بود.)
دو زن بر سر يک پسر بچه دعوي داشتند و هر يک ادعا مي کرد که پسر بچّه از آن اوست.