اخلاق و سياست در سياست خارجي و روابط بين الملل















اخلاق و سياست در سياست خارجي و روابط بين الملل



در ديدگاه امام علي عليه السلام رعايت اصول اخلاقي صرفا مربوط به حوزه سياست داخلي نيست بلکه در سياست خارجي و روابط با ساير ملل نيز بايد اخلاقي برخورد نمود.

براي نمونه مکرّر صحبت از وفاي به عهد و پيمان و پرهيز از پيمان شکني و خدعه و نيرنگ و اجتناب از دروغ و فريب کاري به ميان مي آورد. به کارگيري چنين رذايل اخلاقي در روابط خارجي از منظر امام علي عليه السلام مطرود و مذموم شمرده شده است. مي توان گفت در همان زمان رقباي سياسي امام علي عليه السلام که به دروغ خودشان را رقيب قلمداد مي کردند ، با استفاده از همين شيوه هاي غيراخلاقي به قدرت و حکومت رسيدند ،[1] ولي حضرت در مقابل آنها چنين نکردند.

امام علي عليه السلام حتي در مقابل دشمنان و در برخورد با آنها نيز توصيه مي کند که اخلاق را مراعات نمايند. براي نمونه مي فرمايد:

«اذا قدرت علي عدوک فاجعل العفو عنه شکر للقدرة عليه. . . . » «هنگامي که بر دشمنت پيروز شدي عفو را شکرانه اين پيروزي قرار ده. »[2] .

بنابراين امام علي عليه السلام در مراعات خصال اخلاقي تفاوتي بين سياست داخلي و خارجي قائل نيست بلکه بر اين باور است که همان گونه که رعايت اخلاق در تصميم گيري هاي داخلي ضروري است ، در روابط خارجي نيز بايد اخلاق ، مبناي روابط باشد.









  1. سيد علي اصغر کاظمي ، پيشين ، ص174.
  2. سيد کاظم محمدي و محمد دشتي ، «المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه ، قم ، نشر امام علي عليه السلام ، 1369 ، ص190.