اخلاق و سياست در ديدگاه پست مدرنيت ها















اخلاق و سياست در ديدگاه پست مدرنيت ها



نتيجه به عنوان بنيان گذار تفکر پست مدرن ، آراء و انديشه هاي عصر مدرنيته را به چالش کشيده و به طور کلي تمدن مسيحي اروپايي را به باد انتقاد گرفت. وي معتقد بود تمام فضايلي که در تعاليم مسيحي به عنوان کمال و تعالي انسان مورد ستايش است مانند: رضا ، تسليم ، فروتني ، ترحم ، عدل ، محبت و. . . باطل است و اينها عامل بدبختي و انحطاط انسان اروپايي شده است. اين تفکر در عصري است که غرب دچار نيهيليسم (هيچ انگاري) شده است. نيهيليسم به تعبير نيچه عبارت است از اين که:

«والاترين ارزش ها از ارزش خويش مي کاهند».[1] .

به عبارت ديگر هيچ انگاري بحراني است در معنا و ارزش ها يعني انسان يک لحظه احساس مي کند که ارزش هاي گذشته به درد زمان حال نمي خورد و مي بايست ارزش هاي جديد جايگزين گردد. لذا به عقيده وي غرب در اين وضعيت به سر مي برد. وي مي گويد: ارزش هايي که سايه بر حيات و زندگي انسان دارند از سه چيز نشأت مي گيرند. فلسفه ، مذهب و اخلاق. که وي سعي دارد هر سه را نقد کرده و ارزش هاي جديدي را پايه گذاري نمايد. زيرا بر اين باور است که اينها ، ارزش هايي هستند که باعث پوچ انگاري و انحطاط انسان اروپايي شده اند ، اينها ضد زندگي انسان است و مي بايست شالوده آنها را شکست. او به صراحت بيان مي دارد که اين اخلاق مسيحي است که عامل انحطاط غرب شده است ، لذا نخستين اقدام براي خروج از انحطاط را فاصله گرفتن از اخلاق مسيحي مي داند. زيرا اخلاق مانع تفکر انسان مي شود. لذا مي بايست از فراسوي نيک و بد به ارزش ها نگريسته شود به همين خاطر نام کتاب خود را «فراسوي نيک و بد» مي گذارد و خودش را جزء اخلاق ستيزان معرفي مي کند.[2] .

به نظر مي رسد علت اصلي چنين بينشي در اين است که وي اصلاً معتقد به هيچ ماوراء و متافيزيکي نمي باشد و با ردّ ماوراء ، مذهب را کنار گذاشته و از آنجا که اخلاق نيز ريشه در آموزه هاي مذهبي دارد به تبع پايه آن را نيز مي زند. و مي گويد: «اخلاق باعث خودتباهي ما مي شود».

بنابراين از منظر نيچه و پست مدرنيست ها اخلاق امري نسبي و تئوري مطلق اخلاقي و اخلاق قانونمند امري موهوم است.

به هر حال امروزه غرب دچار بحراني در معنا شده و از کمبود معنويت و اخلاق رنج مي برد. و تنها راه نجات غرب ، تقويت پايه هاي زندگي فردي و اجتماعي و سياسي با آموزه ها و مؤلفه هاي اخلاقي مي باشد.









  1. فردريش نيچه ، «اراده قدرت» ، ترجمه دکتر مجيد شريف ، تهران ، نشر جامي ، 1378 ، ص26.
  2. فردريش نيچه ، «فراسوي نيک و بد» ، ترجمه داريوش آشوري ، تهران ، انتشارات خوارزمي ، 1373 ، ص72.