برخورد متناسب با شئون اسيران
عزيزان را ذليل و بزرگان قوم را به خاک ذلّت مي نشاندند. امّا اميرالمؤمنين عليه السلام در برخورد با اسيران، رفتاري متناسب با آداب و رسوم و شئون ارزشي آنان مي نمود، و اجازه نمي داد با شاهزادگان و فرزندان بزرگان اقوام به گونه اي تحقيرآميز برخورد کنند، مانند: الف- وقتي فرزندان و دختران و زنان پادشاهان ايران را پس از فتح ايران به مدينه نزد خليفه دوّم بردند و آنها تصميم داشتند که اسيران را چون ديگر اسراء بفروشند يا به سربازان اهداء کنند، حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام دخالت کرد و فرمود چنين رفتاري با فرزندان بزرگان يک قوم ناپسند است، آنها را در ازدواج و انتخاب همسر آزاد بگذاريد. ب- چون خليد (يکي از فرماندهان امام علي عليه السلام) به استان خراسان رفت، و در نيشابور، شاهزادگان فراري ايران با ايشان نبرد کردند و شکست خوردند، خليد دختران و شاهزادگان ايران را به کوفه خدمت حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام فرستاد. امام علي عليه السلام آنان را در ازدواج و انتخاب همسر آزاد گذاشت، و به سرپرست ايراني اسيران «نرسي» دستور خوشرفتاري و مهرباني داد، تا متناسب شئون آنان به آنها لباس و غذا و مسکن دهند.[1] .
فاتحان و لشگرکشان دنيا آنگاه که سرزميني را فتح مي کردند، يا لشگري را شکست مي دادند، به ارزشهاي اخلاقي توجّهي نداشتند،