سخنراني افشاگرانه امام علي با ياران
و قد قام اليه رجل من أصحابه، فقال: نَهَيْتَنا عن الحکومة ثم أمرتنا بها، فلم ندر أيٌّ الامرين ارشد؟ فصفق(ع) اءحدي يديه علي الاءُخري، ثُم قال: هذا جَزاءُ مَنْ تَرَکَ الْعُقْدَةَ! أمَا وَاللَّهِ لَوْ أنِّي حينَ أمَرْتُکُمْ بِهِ حَمَلْتُکُمْ عَلَي الْمَکْرُوهِ الَّذي يَجْعَلُ اللَّهُ فيهِ خَيْراً، فَإِنَ اسْتَقَمْتُمْ هَدَيْتُکُمْ وَ اِنْ اعْوَجَجْتُمْ قَوَّمْتُکُمْ، وَإِنْ أبَيْتُمْ تَدارَکْتُکُمْ، لَکانَتِ الْوُثْقي وَ لکِنْ بِمَنْ وَ اءلي مَنْ؟ أريدُ أنْ أدَاوِيَ بِکُمْ وَ أنْتُمْ دائي، کَنَاقِشِ الشَّوْکَةِ بِالشَّوْکَةِ، وَ هُوَ يَعْلَمُ أنّ ضَلْعَهَا مَعَهَا! اَللَّهُمَّ قَدْ مَلَّتْ أطْباءُ هذا الدَّاءِ الدَّويِّ، وَ کَلَّتِ النَّزْعَةُ بِأَشْطانِ الَّرکِيِّ! «پس از ليلة الهرير يکي از ياران حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام بپاخاست وگفت: تو ما را از مسئله حکميّت نهي کردي سپس به آن امر فرمودي ما نفهميديم کدام يک از اين دو دستور صحيح است؟ امام علي عليه السلام (از اين سخن ناراحت شد و) دست ها را بهم زد. و سپس فرمود: «اين جزاي کسي است که بيعت را ترک کند! و پيمان بشکند! به خدا سوگند هنگامي که شما را دستور به جهاد (با لشگر معاويه) دادم، شما را وادار به همکاري کردم که خوشايندتان نبود. ولي خداوند خيرتان را در آن قرار داده بود، اگر شما در برابر اين دستور تسليم شده بوديد، به هنگامي که در مسير حق گام برمي داشتيد رهبرتان بودم، و اگر منحرف ميشديد شما را به راه باز مي گرداندم و اگر خودداري مي کرديد کساني را به جاي شما مي گماردم، و به هر حال براي من اطمينان بخش بود امّا (افسوس که شما هرگز تسليم فرمان من نبوديد) من با کمک چه کسي بجنگم؟ و به که اعتماد کنم؟ (عجبا!) من ميخواهم به وسيله شما «بيماريها» را مداوا کنم، امّا شما خود «درد» منيد! من به کسي مي مانم که بخواهد خار را به وسيله خار بيرون آورد، با اينکه مي داند خار همانند خار است. بار خدايا! طبيبان اين درد جانکاه خسته شده اند، بازوي تواناي رادمردان در کشيدن آب همّت از چاه وجود اين مردم که دائماً فروکش مي کند، ناتوان گرديده است.»[1] .
فريب خورده: