ويژگيهاي زندگي علي











ويژگيهاي زندگي علي



1 علي (عليه السلام) نخستين امام مؤ منين و رهبر مسلمانان و اوّلين خليفه بعد از رسول خدا، پيامبر راستين و امين اسلام محمّد بن عبداللّه خاتم پيامبران صلوات خدا بر او و دودمان پاکش باد است[1] او که برادر و پسر عمو و وزير پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) و داماد آن حضرت ؛ يعني شوهر دخترش حضرت فاطمه زهرا سلام اللّه عليها سرور بانوان دو جهان است ، اميرمؤ منان علي بن ابيطالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف ، سرور اوصيا بهترين صلوات و سلام بر او باد .

2 کنيه علي (عليه السلام) ابوالحسن است ، او در روز جمعه سيزدهم رجب سال سي ام «عام الفيل» (ده سال قبل از بعثت) در مکه در بيت الحرام داخل کعبه خانه خدا، ديده به اين جهان گشود که هيچ کس ‍ قبل از او و بعد از او، در اين خانه خدا تولّد نيافت و نمي يابد و اين نشانگر موهبت و احترام و توجّه خاصّ خداوند به وجود علي (عليه السلام) است و بيانگر مقام بسيار ارجمند اوست.

3 مادر آن بزرگوار، فاطمه دختر اسد بن هاشم بن عبد مناف (س) است که براي رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) (نيز) همچون يک مادر بود و رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) در دامن او رشد کرد و آن حضرت هميشه سپاسگزار نيکيهاي او بود. فاطمه بنت اسد، در صف نخستين ايمان آورندگان به اسلام ، ايمان آورد و همراه جمعي از مهاجرين با آن حضرت به سوي مدينه هجرت کرد و وقتي که از دنيا رفت[2] ، پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) او را با پيراهن مخصوص خود کفن نمود تا به وسيله آن از آزار حشرات زمين حفظ گردد و در قبر او (قبل از دفنش) خوابيد تا بدين وسيله فشار قبر به او نرسد و اقرار به امامت پسرش اميرمؤ منان علي (عليه السلام) را به او تلقين کرد، تا پس از دفن ، وقتي از او در مورد آن سؤ ال شد بتواند پاسخ دهد و اين همه توجّهات مخصوص پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) به مادر علي (عليه السلام) به خاطر آن مقام ارجمندي بود که او در نزد پروردگار و نزد آن حضرت داشت. اين سرگذشت بين تاريخ نويسان مشهور است.

4 اميرمؤ منان علي (عليه السلام) و برادرانش (طالب ، عقيل و جعفر) نخستين کساني هستند که از دو سو (هم از ناحيه پدر و هم از ناحيه مادر) از نسل هاشم بن عبد مناف هستند، به اين خاطر و به خاطر نشو و پرورش آن حضرت در دامان رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) و تحصيل کمالات معنوي از او، به دوشرافت نايل گرديد (شرافت نسب و شرافت پرورش و آموزش از دامان فرهنگ ساز رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم».

5 علي (عليه السلام) نخستين فردي بود که قبول اسلام کرد و به خدا و رسولش ايمان آورد و هيچ کس از اهل بيت رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) و از اصحاب ، در اين جهت به او نرسيد و او نخستين مردي بود که پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) او را دعوت به اسلام کرد و او آن را پذيرفت و همواره از دين اسلام حمايت مي کرد و با مشرکان مبارزه مي نمود و از حريم ايمان دفاع مي کرد و گمراهان و سرکشان را سرکوب مي نمود و دستورات دين و قرآن را منتشر مي ساخت و به عدالت ، حکم مي کرد و به کارهاي نيک دستور مي داد.

6 علي (عليه السلام) بعد از بعثت رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) تا رحلت آن حضرت يعني در طول 23 سال ، همواره همراه ، همراز و همکار پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) بود، در سيزده سال قبل از هجرت (در بحران مبارزه شديد با مشرکان) شريک تنگاتنگ غمهاي پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) بود، بيشترين دشواريها و رنجهاي اين دوره را تحمّل نمود و ده سال بعد از هجرت به سوي مدينه ، يگانه مدافع اسلام و پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) از شر مشرکان بود و براي حفظ جان (و هدف) پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) با کافران جنگيد و در اين راستا جانش را در طبق اخلاص نهاد و فداي پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) و سپر بلا براي اسلام نمود و اين شيوه ادامه داشت تا آن هنگام که رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) رحلت کرد و خداوند او را به سوي بهشت خود برد و در ارجمندترين جايگاه بهشتي ، جايش داد، هنگام رحلت رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) ، علي (عليه السلام) 33 سال داشت.

امت اسلام درباره امامت علي (عليه السلام) در همان روز رحلت پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) اختلاف نمودند، شيعيان او يعني همه بني هاشم و (افراد برجسته اي مانند:) سلمان ، عمّار، ابوذر، مقداد، خزيمة بن ثابت (ذوالشّهادتين)، ابوايّوب انصاري ، جابر بن عبداللّه انصاري ، ابوسعيد خدري. و امثال آنان از بزرگان مهاجر و انصار، معتقد بودند که علي (عليه السلام) خليفه رسول خدا (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) بعد از آن حضرت است و امام برحق مي باشد؛ زيرا او در فضايل و رأي و کمالات بر همگان سبقت و برتري دارد، هم در ايمان و هم در علم و آگاهي به احکام و هم در جهاد و مبارزه با دشمنان ، بر همه پيشي گرفته است و در زهد و پارسايي و خير و صلاح ، بين او و ديگران ، فاصله بسيار بود و اصلاً ديگران را نمي شد با او مقايسه کرد و در قرب منزلت و خويشاوندي به پيامبر (صلّي اللّه عليه و آله و سلّم) هيچ کس چون او نبود.







  1. حضرت امير مؤ منان علي (عليه السلام) در روز 13 رجب ، ده سال قبل از بعثت ، در مکّه چشم به جهان گشود و در شب 21 رمضان سال 40 هجري ، در سن 63 سالگي به شهادت رسيد (مترجم).
  2. فاطمه بنت اسد در سالهاي اول هجرت در مدينه از دنيا رفت و قبرش در مدينه در «رَوْحاء» است (مترجم).