مختصر حالات دوّمين معصوم، اوّلين اختر امامت











مختصر حالات دوّمين معصوم، اوّلين اختر امامت



آن حضرت بنابر مشهور، روز سيزدهم ماه رجب، سي سال بعد از عام الفيل، در شهر مکّه معظّمه، در ميان کعبه الهي ديده به جهان گشود و با نور طلعتش، جهاني تاريک را روشنائي بخشيد.

در اوّلين مرحله اي که حضرت رسول صلوات اللّه عليه، قنداقه اين نوزاد مبارک را از مادرش تحويل گرفت، نوزاد با زبان فصيح خواند:

(بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم، قَدْ اَفْلَحَ الْمُؤمِنُونَ الَّذينَ في صَلوتِهِمْ خاشِعُونَ...)[1] .

يعني؛ به نام خداوندي که بخشنده و مهربان است، همانا آن مؤمنيني که در هنگام به جا آوردن نماز، خاشع باشند؛ رستگار و سعادتمند خواهند بود.

حضرت محمّد صلّي اللّه عليه و آله در مقابل، به او فرمود: يا عليّ! بدان که مؤمنين به وسيله تو رستگار خواهند شد.

نام: عليّ[2] «سَلام اللّهِ عليهِ يَوم وُلِدَ، وَ يَوم استُشهدَ و يَوم يُبعثُ حيّا».

کنيه: ابوتراب، ابوالا ئمّه، ابوالحسن و....

لقب: اميرالمؤمنين، يعسوب الدّين، يعسوب المؤمنين، قائد الغُرّ المحجَّلين، امام المتّقين، سيّد الا وصياء، اسداللّه، مرتضي، حيدر، أَنزع، قَضْم، وصيّ، وليّ و....

پدر: عمران عبدمناف معروف به ابوطالب.

مادر: فاطمه بنت اسد، نوه هاشم، اوّلين زن هاشميّه اي که با مرد هاشمي ابوطالب ازدواج کرد؛ و چون در پرورش حضرت رسول دخالت داشت، حضرت او را به عنوان مادر خطاب، مي نمود.

نسبت امام عليّ بن ابي طالب، با سي واسطه همانند رسول گرامي اسلام، به حضرت آدم صلوات اللّه عليهم، مي رسد.

نقش انگشتر: حضرت داراي چهار انگشتر بوده است، که بر هر کدام نقش مخصوصي حکّ شده بود.

دربان آن حضرت را سلمان فارسي و قنبر نام برده اند.

اوّلين کسي که به نبوّت حضرت رسول صلاي اللّه عليه و آلهّيمان آورد، عليّ عليه السلام بود، که در سنّ هفت سالگي با آن حضرت نماز جماعت خواند.

آن بزرگوار در تمام جنگ هاي زمان حضرت رسول غير از جنگ تبوک، مشارکت داشت و بيشترين پيروزي ها به دست برومند و تواناي آن حضرت نصيب اسلام و مسلمين گرديد.

طبق نقل ابن عساکر: جنگ بدر توسّط امام عليّ عليه السلام در سنّ 20 سالگي به نفع اسلام و مسلمين به پايان رسيد و نيز مکّه توسّط حضرتش در سنّ 28 سالگي فتح گرديد.

پس از رحلت حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله جنگ هائي بر عليه اسلام و بر عليه آن حضرت توسّط منافقين و مخالفين به وقوع پيوست، که مهم ترين آن ها سه جنگ به نام هاي: جمل، صفّين و نهروان مي باشد.

جنگ جمل در ماه جماد الثّاني، سال 36 هجري قمري، با ناکثين، به سرکردگي عايشه، طلحه و زبير، اتّفاق افتاد.[3] .

جنگ صفّين در ماه ذي الحجّه، سال 36 هجري قمري، با مارقين، به سرکردگي معاويه، رخ داد.[4] .

جنگ نهروان در سال 38 هجري قمري[5] ، با قاسطين، به سرکردگي خوارج واقع شد؛ و ايشان حدود چهل هزار نفر بودند، که با نصايح حضرت دوازده هزار نفر آن ها توبه کردند و فقط 9 نفرشان از معرکه گريختند؛ و ما بقي کشته شدند و از مسلمين نيز تعداد 9 نفر شهيد گشت.

و به طور کليّ آن حضرت هفتاد و دو مرحله جنگ و مبارزه با مخالفان و دشمنان داشته است.[6] .

حضرت در مناسبت هاي مکرّر و مختلف، توسّط پيغمبر اسلام صلّي اللّه عليه و آله به عنوان اوّلين جانشين و خليفه تعيين و معرّفي گرديد.

و در نهايت، پس از حجّة الوداع، روز هيجدهم ذي الحجّة، سال نهم قمري[7] ، حضرت در محلّي به نام غدير خم بين مکّه و مدينه به طور رسمي مطرح و منصوب به ولايت و خلافت شد.

ولي به علّت هائي، خلافت ظاهري به دست ديگران افتاد، تا آن که در سال 35 هجري، پس از قتل عثمان مردم با حضرت عليّ عليه السلام بيعت کردند و اين بيعت پنج سال به طول انجاميد.

امام عليّ عليه السلام در تمام دوران عمر پربرکتش، بر جميع علوم و فنون ظاهري و باطني آشنا و مسلّط بود.

معجزات و کرامات بي شماري از آن امام مظلوم، (چه در زمان حيات و چه پس از آن) واقع و صادر گرديد، که اکثر دانشمندان شيعه و سنّي و بلکه دانشمندان ديگر مذاهب در کتاب هاي مختلف خود ذکر کرده اند.

آن حضرت در اجراي حقّ و عدالت و قانون، و طرفداري و حمايت از مظلومان و محرومان، همچنين مبارزه با بي عدالتي و برخورد با ظالمان و چپاولگران، قاطع و سختگير بود.

و احاديث بسياري در شأن و عظمت آن امام مظلوم وارد شده است، که به کتاب هاي مربوطه ارجاع مي شود.

در مدّت عمر شريف حضرت بين محدّثين و مورّخين اختلاف است؛ ولي مشهور 63 سال گفته اند، که 33 سال همزمان با پيغمبر اسلام صلّي اللّه عليه و آله 10 سال قبل از بعثت، 13 سال در مکّه و 10 سال در مدينه بود و سي سال هم پس از رحلت آن حضرت با تحمّل سختي ها و مصائب جانکاه به سر برد.

مدّت امامت و خلافت واقعي آن امام عليه السلام، که بلافاصله پس از رحلت حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله شروع شد، سي سال به طول انجاميد؛ و خلافت ظاهري و واقعي که پس از قتل عثمان شروع گرديد، تنها پنج سال بوده است.

در تعداد فرزندان آن حضرت نيز بين محدّثين و مورّخين اختلاف است، ليکن سيّد محسن امين[8] تعداد اولاد امام عليّ عليه السلام را 33 نفر پسر و دختر نام برده است.

شهادت و محلّ دفن: حضرت در سال چهلّم هجري[9] ، صبح جمعه، نوزدهم ماه رمضان، در محراب عبادتِ مسجد کوفه که يکي از چهار مسجد معروف و عظيم القدر است توسّط عبدالرّحمن بن ملجم مرادي؛ و ترغيب زني به نام قطّامه، به وسيله شمشير زهراگين ترور شد؛ و شب 21 همان ماه به فيض عُظْماي شهادت نايل گرديد.


ميسّر نگردد به کَس اين سعادت
به کعبه ولادت، به مسجد شهادت


و پيکر مطهّر و مقدّس آن حضرت در نجف اشرف، کنار حضرت آدم و نوح عليهم السلام دفن گرديد؛ و قبر آن حضرت توسّط حضرت نوح عليه السلام تهيّه و آماده شده بود.

نماز آن حضرت چهار رکعت است: در هر رکعت پس از قرائت سوره حمد، پنجاه مرتبه سوره توحيد خوانده مي شود.

و بعد از سلام نماز، تسبيح حضرت فاطمه زهراء سلام اللّه عليها، گفته مي شود و سپس خواسته هاي مشروع خود را از درگاه خداوند سبحان تقاضا نمايد.[10] .









  1. سوره مؤمنون: آيه 1.
  2. نام آن حضرت به عنوان عليّ مرتضي به ترتيب حروف أبجد: 110، 1450 مي باشد.
  3. مطابق با آذر ماه، سال 35 شمسي.
  4. مطابق با خرداد ماه، سال 36 شمسي.
  5. مطابق با ارديبهشت ماه، سال 37 شمسي.
  6. آمار مذکور طبق جمع بندي صاحب کتاب ارشاد القلوب ديلمي، صفحه 219 مي باشد.
  7. مطابق با دهم فروردين ماه، سال دهم شمسي.
  8. أعيان الشيعه: ج 1، ص 327.
  9. مطابق با يازدهم بهمن ماه، سال 39 شمسي.
  10. شرح ولادت و ديگر حالات امام عليّ عليه السلام برگرفته شده است از:

    ناسخ التّواريخ، دلائل الا مامة طبري، مناقب ابن شهر آشوب، بحارالانوار، إحقاق الحقّ، کشف الغمّة، إعلام الوري طبرسي، انساب الاشراف، عيون المعجزات شيخ حسين عبد الوهّاب، تهذيب الا حکام شيخ طوسي، مجموعه نفيسه، تاريخ اهل البيت، تذکرة الخواصّ، الفصول المهمّة و....