سه کار مشکوک و مقبول
در يکي از روزها مقدار سيصد دينار به عنوان هديه، خدمت حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله داده شد و حضرت تمامي آن ها را به عليّ بن ابي طالب عليه السلام عطا نمود. سپس ابن عبّاس افزود: امام عليّ عليه السلام اظهار داشت: من آن سيصد دينار را گرفته و خوشحال شدم و با خود گفتم: امشب مقداري از آن ها را در راه خدا صدقه مي دهم تا خداوند قبول فرمايد؛ و چون نماز عشاء را پشت سر پيغمبر خدا به جماعت خواندم، يک صد دينار آن ها را به زني درمانده دادم. چون صبح شد، مردم گفتند: ديشب عليّ بن ابي طالب صد دينار به فلان زن فاجره؛ داده است. با شنيدن اين سخن بسيار غمگين و ناراحت شدم و با خود عهد کردم که جبران نمايم، لذا هنگام شب بعد از نماز عشاء يک صد دينار ديگر از آن پول ها را به مرد رهگذري دادم. چون صبح شد، مردم گفتند: ديشب عليّ بن ابي طالب صد دينار به مردي دزد کمک کرده است؛ و من خيلي ناراحت و افسرده خاطر گشتم و با خود گفتم: به خدا قسم! امشب صد دينار باقي مانده را به کسي صدقه مي دهم که مقبول خداوند قرار گيرد. اين بار نيز هنگام شب، پس از نماز عشاء به جماعت حضرت رسول صلوات اللّه عليه از مسجد خارج گشتم و صد دينار باقي مانده را به مردي رهگذر دادم. وقتي که صبح شد مردم گفتند: ديشب عليّ بن ابي طالب، صد دينار به مرد ثروتمندي کمک کرده است. بسيار غمگين شدم و نزد پيامبر خدا رفتم؛ و جريان را براي حضرتش بازگو کردم. حضرت رسول فرمود: اين جبرئيل عليه السلام است؛ که مي گويد: خداوند صدقات تو را پذيرفته است. و مي گويد: آن صد ديناري را که به آن زن فاجره دادي؛ چون به منزل خود آمد، توبه کرد و آن صد دينار را سرمايه زندگي قرار داد و هم اکنون دنبال مردي است که با او ازدواج نمايد. و آن صد ديناري را که به آن مرد دزد دادي، او نيز وقتي به منزل آمد، از کارهاي زشت خود توبه کرد و آن پول ها را سرمايه اي براي کسب و تجارت خويش قرار داد. و همچنين آن صد ديناري را که به مرد ثروتمند دادي؛ چندين سال بود که زکات و خمس اموال خود را نمي داد، پس وقتي به منزلش آمد، با خود گفت: واي بر تو! اين عليّ بن ابي طالب است، با اين که مال و اموالي ندارد؛ اين چنين صدقه مي دهد و انفاق مي کند! ولي من بايد با اين همه ثروتي که دارم از مستمندان دريغ مي دارم، من بايد همانند عليّ بن ابي طالب به ديگران کمک نمايم و زکات و خمس اموال خود را بپردازم. سپس فرمود: بنابراين، کارهاي تو مقبول خداوند متعال قرار گرفته است و اين آيه شريفه: (رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ عَنْ تَراضٍ...)[1] ، در شأن و منزلت تو نازل گرديد.[2] .
عبداللّه بن عبّاس حکايت کند: