كره زمين















کره زمين



حضرت مي فرمايند همان گونه که از آفرينش مورچه خدا را

[صفحه 17]

شناختم از آفرينش کره ي زمين خدا را شناختم خطبه اي بسيار فصيح و بليغ در اين مورد در نهج البلاغه هست[1] که داستان کره زمين از اينجا آغاز مي گردد:

کبس الارض علي مور امواج مستفحله لجج بحار زاخره. زمين را در جنبش موجهيا آب و درياهاي پر از آب فروبرد. بنابراين ساير فرضيايت که در زمين شناسي هست مانند اين که: زمين از خورشيد يا کرات ديگر جدا شده است اگر با کلام اميرالمومنين تعارض داشته باشد حتما غلط است. حضرت مي فرمايند درياي متلاطم و طوفاني و مواجي در فضا پيدا شد و خداوند کره ي زمين را در ميان اين دريا به وجود آورد و اين کره بالا و پايين مي رفت و حرکات ناهنجار و ناموزوني داشت تا اينکه هيجان موج و زير و رو شدنش بسر آمد و سکون و آرامش يافت و براي سکونت موجودات زنده آماده شد.

در اينجا شخص ماترياليست مي گويد زمين به طور تصادفي و بدون هيچ برنامه اي درست شد. کوههايي، درياهايي، دره هايي، درختهايي و زمينهاي پست و بلندي پيدا شد ولي اميرالمومنين مي فرمايد خداوند با دقيقترين محاسبات مهندسي سيستم و از روي برنامه و نقشه کارش را آغاز کرد. همان طور که انسان براي ساختن يک خانه ي کوچک که مثلا يک ميلياردم کره ي زمين است مهندس و نقشه کش و طراح و معمار و بنا و نقاش و دهها فرد ديگر را استخدام مي کند چون ميخواهد پنجاه سال در آن نزدگي کند خدا هم مي خواهد کره ي زميني خلق کند که مثلا براي ميليونها سال و ميلياردها جاندار قابل استفاده باشد. يک عده مانند مورچه لانه اي يک سانتي متر مکعبي لازم دارند. يک عده مانند فيل و ببر و پلنگ جنگل لازم دارند. يک عده هوايي و موجودات ديگر هر کدام خانه ي مخصوصي مي خواهند و ساختن اين چنين کره اي بدون برنامه ريزي محال است.

اميرالمومنين (ع) مي فرمايد جانداراني که در کره ي زمين مي خواهند زندگي کنند آب لازم دارند و هر موجودي از آب زنده است. و جعلنا من الماء کلشيي حي لذا

[صفحه 18]

درياها را در گودي قرار داد و قانون تبخير سطحي را براي آن خلق کرد و در نتيجه ابر و باران ايجاد کرد و باران را در جاهاي بلند زمين بارانيد و از جاهاي بلند به طرف جاهاي هموار و پست مسير آب يعني رودخانه را درست کرد. رودخانه را از 10 کيلومتر 20 کيلومتر تا هزار کيلومتر با حساب دقيق عرضه و تقاضا درست کرد و در اطراف آن درختهاي سيب و آلو و هلو و زردآلو و آنچه را که داراي ويتامين و ساير مواد غذايي است و براي انسان لازم است خلق کرد.

دوم کوهها را درست کرد. و عدل حرکاتها بالراسيات کوههاي محکمي را که ميلياردها تن وزن دارد بر دوش آن نصب کرد چون زمين نا آرام و پريشان بود و جاذبه ي خورشيد آن رابه گونه ي ناهنجاري و به دشت تکان مي داد خداوند کوههايي را با ارتفاع چند هزار متر مانند ميخ به قعر زمين کوبيد تا حرکاتش تنظيم گردد، منطقي و مفيد شود، حرکات وضعي و انتقالي و محوري و حرکات حساب شده ي ديگر پيدا کرد که آن حرکات منشاء پيدايش شب و روز و چهار فصل و گرما و سرما و ايجادش دن يک طبيعت سالم و مفيد گرديد.

در آن زماني که هيئت بطلميوسي بر ذهن مردم حاکم بود و زمين ثابت فرض مي شد و خورشيد و ساير ستاره ها دور زمين مي چرخيدند حضرت امير مي فرمود خداوند حرکتهاي زمين را تنظيم کرد نفرمود زمين را متوقف کرد بلکه فرمود تعديل کرد به طوري که هر بيست و چهار ساعت يک شبانه روز داشته باشد هر 365 روز يک سال شمسي داشته باشد و چهار فصل پديدار گردند و زمين شايستگي زندگي انسان و حيوانات را پيدا کند.

سوم هوا را درست کرد زيرا مي دانست که اين ميلياردها جاندار نياز به تنفس دارند. اگر در جو زمين دود و بخار و گازهاي ديگر بود چون براي تنفس آدمي مفيد نبود و انسان نياز به ترکيب مخصوصي از ازت و اکسيژه داشت همان را ايجاد نمود. همچنين زمين را سرپوشيده درست نکرد و گونه هاي ديگر نساخت چون مي دانست موجودات زنده بايد نفس بکشند. اگر کمي اکسيژن هوا بيشتر بود

[صفحه 19]

مثلا حالت مستي به انسان دست مي داد و اگر کمي اکسيژن هوا کمتر مي بود حالت کسالت و فاسردگي پيش مي آمد و مردم نمي توانستند کار و فعاليت کنند به همان ميزان لازم در هوا اکسيژن قرار داد. بنابراين ساير گازهاي موجود در جو زمين را در جاهيا خوشد قرار داد مثلا ازن را سبکتر از هوا قرار داد چون براي تنفس مناسب نيست اما در مقابل زيانهاي تابش خورشيد همچون سپر، مقاومت مي کند سپس اميرالمومنين مي فرمايند آنچه را در مورد نياز جانداران بود خداوند خلق کرد. مثلا غاري، جنگلي براي حيوانات آفريد تا در آن بخوابند جايي براي اشکال حيوانات درست کرد تا روزي آنان تامين گردد جايي بايد آب بخورند، بنابراين چشمه و درخت و صحرا و دره را خلق کرد. دشت و مناطق مسطح کره ي زمين را خلق کرد و بعد ميهمانانش را دعوت کرد و فرمود تشريف بياوريد سر سفره اي که برايتان پهن کرده ام و در اين کاخ با شکوهي که برايتان ساخته ام بنشيند حالا مادي کوردل بگويد تمام اينها بدون دليل و بدون رابطه با نياز موجودات زنده است از ديدگاه اميرالمومنين تمام اينها روي حساب و برنامه است. اين خلاصه اي از ديد حضرت نسبت به جهان آفرينش است و بنابراين ايشان به هر چه نگاه مي کردند دقيق و منصفانه بوده و با ديد عميق مي نگريستند.


صفحه 17، 18، 19.








  1. خطبه ي هشتاد و نهم مطابق شماره گذاري الکاشف است که در ترجمه فيض الاسلام صفحه ي 248 و در نسخه ي صبحي صالح صفحه ي 131 است.