تحليل شخصيت علي
البته تفاوت کتاب شاعران و نويسندگان مختلف با نهج البلاغه از زمين آسمان است. براي اين که مولوي يا سعدي يا فردوسي يا نظامي و امثال اينها کساني بوده اند که بيشتر سخنانشان به تناسب زمان حياتشان بوده و فراتر از آن نمي رفته است، اما نهج البلاغه که تجلي گاه حضرت علي (ع) است، افزون تر مي شود. شد مبدل آب اين جو پند بار نکته ي ديگر آن که غالب سخنوران و شاعران يک بعدي سخن گفته اند: [صفحه 2] درخشش فردوسي در رزم، نظامي در بزم، مولوي در تمثيل و عرفان و روح کار سعدي در نصيحت است، و با صرف نظر از اين بعد، در ابعاد ديگر عاجزند و سست. اما عجيب است که در کلمات حضرت علي (ع) در هر بعدي، در توحيد و مباحث الهي، مباحث فلسفي، جنگ و جهاد، فرماندهي، زمامداري، زهد و عبادت، و هر موضوعي که علي (ع) سخن بگويد، سخن او در نهايت کمال است. آري کتاب نهج البلاغه همچون شخصيت علي (ع) چند بعدي است. پس اولين نکته اي که در اين بحث بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است که بدانيم نهج البلاغه داراي چند بعد و هر بعد هم بي نهايت کامل و در حد اعلاي کمال است.
موضوع بحث ما تحليل شخصيت علي (ع) در نهج البلاغه است. يعني مي خواهيم از نهج البلاغه، شخصيت والاي حضرت علي (ع) را بدست بياوريم. مقدمه مسئله اي را عرض مي کنم تا موضوع بحث روشن تر شود. مي دانيم که هر صاحب قلم و نويسنده و شاعري در کتاب خودش منعکس است. و آن کتاب، انعکاسي است از افکار و روحيات و طرز تفکر و اخلاق مولف. مثلا جلوه هاي شخصيت فردوسي، طرز فکر و روح حماسي فردوسي، در کتاب شاهنامه، کاملا مشخص است. روح نصيحت گويي، پند و اندرز گويي سعدي در بوستان کاملا منعکس است. روح عرفاني و تمثيل گرايي ملاي رومي در کتاب مثنوي کاملا نمودار است. روح بزم آرائي نظامي در خمسه اش کاملا مشخص است.
عکس ماه و عکس اختر برقرار
صفحه 2.