کاربرد هنر نمايش در فلسفه احکام

برخي از زنان مدينه خدمت امام علي عليه السلام رسيدند و گفتند:

چرا خداوند اجازه داد تا مردان، همسران متعدد بگيرند؟ و در حاليکه زن دارند با زنان ديگر ازدواج کنند؟ امّا زنان که داراي همسر هستند، نمي توانند مرد يا مردان ديگري را انتخاب کنند؟

چرا خداوند بين زن و مرد تفاوت قائل شده است؟

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام که کانون ادب و اخلاق بود، از نظر گفتاري وارد بحث و برّرسي نشد، بلکه با شيوه هاي نمايشي فلسفه احکام الهي را به زنان فهماند دستور داد:

تا هر يک از بانوان ظرفي پُر از آب آوردند.

فرمود: آب ها را در داخل ظرف بزرگي ريختند.

وقتي آب ها مخلوط شد فرمان داد تا:

هر زني آب ظرف خود را بردارد!!

زنان با شگفتي گفتند:

يا اميرالمؤمنين عليه السلام اين کار محالي است، پس از مخلوط شدن آبها نمي شود آن را باز شناخت.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

به همين دليل نيز زن شوهردار نمي تواند مرد ديگري داشته باشد زيرا اصالت فرزند و اصالت خانواده در خطر است.[1] .

(در برخي از منابع آمده است که امام دستور داد تا هر زني تخم مرغي آورده در يک ظرف بزرگي بشکنند و پس از مخلوط شدن زرده ها و سفيده ها فرمود: تا هر کدام تخم مرغ مخصوص خود را بردارد.)

ارزش اين شيوه رفتاري آن است که امام علي عليه السلام روش هاي نمايشي (دراماتيک) و هنر تجسّمي را در فلسفه احکام و تبيين حلال و حرام بگونه اي بکار مي گيرد که مباحث ارزشمند علمي فقهي را زنان آن روزگاران به سادگي درک کنند.

بحارالانوار ج 40 ص 266، نقل از روض الجنان ابوالفتوح رازي.