ارزش و جايگاه تجربه











ارزش و جايگاه تجربه



امررزه مِتُد تحقيق وشيوه هاي استنباط واجتهاد وکشف حقائق در محافل دانشگاهي، روش پراگماتيسمي است «اصالت تجربه و آزمايش».

طرفداران اين روش مي گويند:

تنها راه کشف حقيقت ها، تجربه و آزمايش است، واگر چيزي با تجربه مادّي کشف نشود، وجود ندارد.

در حالي که بسياري از واقعيّت ها را نمي شود با تجربه مادّي کشف نمود، پس اصالت تجربه، و پراگماتيسم بگونه مطلق درست نيست، بلکه تنها به عنوان يکي از روش هاي تحقيق پذيرفته شده است که امام علي عليه السلام فرمود:

لَيْسَتِ الرَّوِيَّةُ کَالْمُعَايَنَةِ مَعَ الْإِبْصَارِ؛ فَقَدْ تَکْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا، وَلَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ.

(انديشيدن همانند ديدن نيست، زيرا گاهي چشم ها دروغ مي نماياند، امّا آن کس که از عقل نصيحت خواهد به او خيانت نمي کند.)[1] .

پس بايد از روش هاي مختلف استفاده کرد:

اوّل - مشاهده و تجربه

دوّم - تفکّر و انديشه









  1. حکمت 281 نهج البلاغه معجم المفهرس مؤلّف.