علم فقه
هر فقيهي که در اسلام پيدا شده ريزه خوار سفره امام علي عليه السلام بوده و همواره از فقه و دانش آن حضرت استفاده کرده است. بسياري از بزرگان فرقه هاي اسلامي به نحوي شاگرد حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بوده اند. احمد بن حنبل (رئيس مذهب حنبلي) شاگرد شافعي (پيشواي مذهب شافعي) بوده و او نيز با دو واسطه شاگرد ابوحنيفه است و خود ابوحنيفه نيز شاگرد جعفر بن محمّد باقر عليه السلام ششمين پيشواي شيعيان بوده و جعفر بن محمّد نيز شاگرد پدرش امام محمّد باقر و او با دو واسطه شاگرد جدّش علي عليه السلام بوده است، که اکثر روايات فقهي را از آن حضرت نقل کردند. با اين توضيح، شاگردان ابوحنيفه مانند: «ابو يوسف» و «محمّد بن الحسن شيباني» و ديگران، فقه و احکام دين را از ابوحنيفه گرفته اند. مالک بن انس (سر سلسله فرقه مالکي) نيز شاگرد «ربيعة الرّاي» و او هم شاگرد «عکرمه» و او نيز شاگرد «عبداللَّه بن عبّاس» است و عبداللَّه بن عبّاس هم از شاگردان ممتاز امام علي عليه السلام بوده است. اين چهار تن (ابوحنيفه، شافعي، احمد بن حنبل، مالک بن انس) که از آنها نام برديم و گفتيم که فقه و دانش خود را از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام ياد گرفته و شاگرد او بوده اند، فقهاي چهارگانه چهار مذهب اهل سنّت مي باشند. و امّا فقه شيعه و بازگشت و ارتباط آن باشخص اميرالمؤمنين بسيار روشن است که هزاران حديث فقهي از آن حضرت به يادگار مانده و راه گشاي فقهاي شيعه مي باشد. و عبداللَّه بن عبّاس، فقه و احکام دين را از امام علي عليه السلام گرفته است. براساس اعتراف همه دانشمندان، خليفه دوم نيز در بسياري از مسائل که در حلّ آن عاجز مي ماند، به حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مراجعه مي کرد. و مکرّراً با صراحت مي گفت: لَوْ لا عَلِيٌّ لَهَلَکَ الْعُمَرُ «اگر علي نبود که مسائل مشکله اسلام را حلّ کند عمر به هلاکت مي افتاد.» و همچنين گفته است که: لا بَقيتُ لِمُعْضَلُةٍ لَيْسَ لَها اَبُوحَسَنِ «خدا نکند من در مسئله مشکلي فرومانم و علي نباشد که آنرا حلّ کند.» و نيز روزي صحابه را مخاطب ساخت و گفت: لا يَفْتِيَنَّ اَحَدُکُمْ فِي الْمَسْجِدِ وَ عَلِيٌّ حاضِرٌ. «تا علي عليه السلام حضور دارد کسي از شما فتوي ندهد.» و پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم به اصحاب خود فرمود: اَقْضاکُمْ عَلِيٌّ «علي عليه السلام در قضاوت از همه شما آگاه تر است.»[1] . و پايه قضاوت هاي يادشده همان فقه اسلامي است، از اين رو امام علي عليه السلام که سرآمد فقهاي صحابه پيامبر است.
يکي ديگر از علوم اسلامي، علم فقه و احکام دين است، که پايه و اساس آن از حضرت علي عليه السلام مي باشد،