مقدمه
به خاطر اشتمال اين بيان بر وصف دقيق و جامع از سيره امام (ع)، مناسب ديديم که آن را براي خوانندگانِ عزيز فارسي زبان ترجمه کنيم. مترجم اصلِ نسخه خطي را نيافت. آنچه مبناي ترجمه قرار گرفته، متني است که در حاشيه کتاب مَقْتل الإمام أمير الموءمنين عليبن أبي طالب، اثر عبداللّه بن محّمد، معروف به ابن أبي الدُّنيا آمده است و محّقق متتبّع، شيخ محمدباقر محمودي آن را در تهران به چاپ رسانده است. در کتاب أعيان الشيعة، اثر سيد محسن امين عاملي ــ به نقل از کتاب أَمَلُ الآمل ــ در وصف موءلف الدُّرُّ النَّظيم آمده است: «شيخ جمال الدين يوسف بن حاتم شامي مَشْغَري عاملي، فاضل، فقيه و عابد بود. صاحب آثاري است که از جمله آنها کتاب الأربعين في فضائل أميرالموءمنين (ع) است. بنا به نقل موءلف تتمّةُ أمل الآمل: «اين کتاب در موضوع خود جليل است. نسخه يي از آن را که از روي نسخه اصل تصحيح و در عصر موءلف نوشته شده بود، ديدم و از نظر گذراندم. از کتاب مدينة العلم ابن بابويه شيخ صَدوق روايت کرده بود.». بنا به نقلِ موءلفِ أعيان الشيعة (امين 1403: ج 10، ص 319) ــ از کتاب الذَّريعة ــ نسخه ناقصي از اين کتاب نزد ميرزا محمد طهراني موجود بوده است. محمدباقر محمودي، در حاشيه کتاب مقتل ابن أبي الدُّنيا (1411: ص ص 101- 103)، از ورق نسخه يي نام برده ولي مشخصات آن را ذکر نکرده است. براي من روشن نشد که اين همان نسخه يي است که شيخ آقا بزرگ از آن نام برده، يا نسخه ديگري است که آقاي محمودي يافته است.
آنچه ترجمه شده وصفي است از سجايا و خصايل نيکوي امير موءمنان که در کتاب ِالدُّرُّ النَّظيم في مناقب الأئمة اللَّهاميم، اثر جمال الدين يوسف بن حاتم شامي مَشْغَري عاملي، از زبانِ حَبَّة بن جُوَينِ عُرَني يکي از اصحاب آن حضرت نقل شده است.