حقوق پاكان











حقوق پاکان



رهبر و دولت اسلامي و ديگر دست اندرکاران امور سياسي، فرهنگي کشور بايد به اين مسئله مهمّ اجتماعي توجّه داشته باشند که پاکان در جامعه اسلامي بايد جايگاه ارزشي خود را بيابند و مورد تشويق قرار گيرند که بين پاکان و فاسدان تفاوت باشد.

نظام اسلامي بايد زمينه هاي رشد و گسترش ارزش ها را فراهم سازد و ارزش گراها را تأييد کند و عوامل رشد و کمال آنها را تقويت کند، تا پاکان و ارزش گراها تشويق شوند

و الگوهاي کامل انسانيّت به همه ارزش گراها معرّفي شود و فاسدان و بدکاران سرافکنده شده، نتوانند در جامعه اسلامي نفوذ کنند.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نسبت به حقّ پاکان به مالک اشتر دستور مي دهد که:

وَلَا يَکُونَنَّ الُْمحْسِنُ وَالْمُسِي ءُ عِنْدَکَ بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ، فَإِنَّ فِي ذلِکَ تَزْهِيداً لِأَهْلِ الْإِحْسَانِ فِي الْإِحْسَانِ، وَتَدْرِيباً لِأَهْلِ الْإِسَاءَةِ عَلَي الْإِسَاءَةِ! وَأَلْزِمْ کُلاًّ مِنْهُمْ مَا أَلْزَمَ نَفْسَهُ.

وَاعْلَمْ أَنَّهُ لَيْسَ شَيْ ءٌ بِأَدْعَي إِلَي حُسْنِ ظَنِّ رَاعٍ بِرَعِيَّتِهِ مِنْ إِحْسَانِهِ إِلَيْهِمْ، وَتَخْفِيفِهِ الْمَؤُونَاتِ عَلَيْهِمْ، وَتَرْکِ اسْتِکْرَاهِهِ إِيَّاهُمْ عَلَي مَا لَيْسَ لَهُ قِبَلَهُمْ. فَلْيَکُنْ مِنْکَ فِي ذلِکَ أَمْرٌ يَجْتَمِعُ لَکَ بِهِ حُسْنُ الظَّنِّ بِرَعِيَّتِکَ، فَإِنَّ حُسْنَ الظَّنِّ يَقْطَعُ عَنْکَ نَصَباً طَوِيلاً. وَإِنَّ أَحَقَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّکَ بِهِ لَمَنْ حَسُنَ بَلَاؤُکَ عِنْدَهُ، وَإِنَّ أَحَقَّ مَنْ سَاءَ ظَنُّکَ بِهِ لَمَنْ سَاءَ بَلَاؤُکَ عِنْدَهُ.

«هرگز نيکوکار و بدکار در نظرت يکسان نباشند، زيرا نيکوکاران در نيکوکاري بي رغبت، و بدکاران در بدکاري تشويق مي گردند، پس هر کدام از آنان را برأساس کردارشان پاداش ده.

بدان اي مالک! هيچ وسيله اي براي جلب اعتماد والي به رعيّت بهتر از نيکوکاري به مردم، و تخفيف ماليات، و عدم اجبار مردم به کاري که دوست ندارند، نمي باشد، پس در اين راه آنقدر بکوش تا به وفاداري رعيّت، خوشبين شوي، که اين خوش بيني بارسنگين رنج آور مشکلات را از تو بر مي دارد، پس به آنان که بيشتر احسان کردي بيشتر خوش بين باش، و به آنان که بدرفتاري نمودي بدگمان تر باش.»[1] .









  1. نامه 34/53 نهج البلاغه، معجم المفهرس مؤلّف (مدارک گذشته).