رعايت حقوق دشمن در جنگ











رعايت حقوق دشمن در جنگ



امام علي عليه السلام در آغاز جنگ به سربازان خود رهنمود مي داد که:

إِذا کانَتِ الْهَزِيمَةُ بِإِذْنِ اللَّه

آنگاه که ما با ياري خدا پيروز شديم و دشمن شکست خورد.

لَا تُقَاتِلُوهُمْ حَتَّي يَبْدَؤُوکُمْ، فَإِنَّکُمْ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَي حُجَّةٍ، وَتَرْکُکُمْ إِيَّاهُمْ حَتَّي يَبْدَؤُوکُمْ حُجَّةٌ أُخْرَي لَکُمْ عَلَيْهِمْ. فَإِذَا کَانَتِ الْهَزِيمَةُ بِإِذْنِ اللَّهِ فَلَا تَقْتُلُوا مُدْبِراً، وَلَا تُصِيبُوا مُعْوِراً، وَلَا تُجْهِزُوا عَلَي جَرِيحٍ.

با دشمن جنگ را آغاز نکنيد تا آنها شروع کنند، زيرا سپاس خداوندي را که حجّت با شماست، و آغازگر جنگ نبودن، تا آن که دشمن بجنگ روي آورد، حجّت ديگر بر حقّانيت شما خواهد بود، اگر به اذن خدا شکست خوردند و گريختند، آن کس را که پُشت کرده مکشيد، و آن را که دفاع نمي تواند آسيب نرسانيد، و مجروحان را نکشيد.[1] .

که عناوين نامه 14 به شرح زير است:

آموزش اخلاقي در جنگ

1- آغازگر جنگ نبودن لا تقاتلوهم حتّي يبدؤوکم نامه 1/14

2- پرهيز از کشتن فراريان فلاتقتلوا مدبرا نامه 2/14

3- پرهيز از آزار ناتوان ها ولاتصيبوا معورا نامه 2/14

4- پرهيز از کشتن مجروحان ولاتجهزوا علي جريح نامه 2/14

5- پرهيز از آزار رساندن به زنان و لاتهيجو النسّاء بأذيً نامه 2/14









  1. نامه 14 نهج البلاغه، معجم المفهرس مؤلّف.