پرداخت ديه به دشمن شکست خورده
در اين جنگ وگريز، زني حامله از اهالي بصره، وحشت زده مي دويد، که به سختي بر زمين خورد واو وبچه سقط شده اش مردند. اين منظره رقّت بار را وقتي به امام علي عليه السلام اطّلاع دادند، بسيار ناراحت شد، دستور داد که شوهر آن خانم را بياورند. وقتي مرد حاضر شد، امام عليه السلام از شاهدان واقعه پرسيد: کداميک زودتر جان سپردند، مادر يا فرزند؟ جواب دادند: فرزند زودتر مرد. امام اين دستور را صادر فرمود: دو ثلث ديه فرزند، ونصف ديه زن را به شوهر بدهند ويک ثلث ديه فرزند و نصف ديه زن را به خويشاوندان او بپردازند.[1] . با اينکه مردم بصره شورش کردند، و 500 تن از ياران امام را قبل از آغاز جنگ کشتند، و با امام علي عليه السلام جنگيدند، و هم اکنون شکست خوردند، در صورتي که براي ملّت شکست خورده در تمام جنگها حق وحقوق و اختياري قائل نيستند امّا حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام که الگوي کامل بشريت است، حقوق دشمن خود را نيز مي پردازد، واز حادثه ياد شده، اندوهناک مي شود.
در جنگ جمل، وقتي مردم بصره، شکست خوردند و پا به فرار گذاشتند، سربازان اسلام آنها را تعقيب مي کردند،