ناقدان سنيِ مصحف امام علي
1. روايات مصحف امام با رواياتي ديگر ناسازگارند؛ رواياتي مي گويند: نخستين گردآورنده قرآن ابوبکر است. از قضا، برخي از همين روايات، از امام علي (ع) و از طريق راوياني نقل شده اند که روايات مصحف امام را نقل کرده اند. 2. روايات ابن سيرين از امام علي (ع) محل مناقشه است؛ زيرا طريق ابن سيرين به امام علي (ع) منقطع است.[1] محمد بن سيرين متولد سال 33 و متوفاي سال 110 قمري است، در حالي که امام علي (ع) در سال چهلم قمري به شهادت رسيده است. از اين رو، هنگام شهادت آن حضرت، ابن سيرين هفت ساله بوده و نمي توانسته بي واسطه از امام خبر نقل کند. از سويي ديگر، واسطه خبر نيز نامشخص است. ابن حجر در فتح الباري در شرح صحيح بخاري، اين اشکال را مطرح ساخته است.[2] کساني ديگر نيز به اين اشکال اشاره کرده اند؛ مثلاً سيوطي بي آن که اظهار نظر کند، اشکال را از او نقل کرده است.[3] اما اين اشکال در صورتي وارد است که خبر ابن سيرين منحصر به همين طريق باشد؛ در صورتي که ابن ضُريس، از نضر بن شُميل به نقل از عوف از ابن سيرين از عکرمه، دو خبر را نقل کرده و هر دو خبر درباره گردآوري و کيفيت تنظيم مصحف امام است.[4] در اين صورت، واسطه ميان ابن سيرين و امام، عکرمه است و خبر از انقطاع درمي آيد. عکرمه بربري، مولاي عباس، از کساني است که حضرت را به خوبي درک کرده و در شمار خوارج بوده است. 3. بر فرض که مشکل انقطاع حل شود، طريق خبر داراي مشکل است؛ زيرا اشعث بن سوار کندي از محمد بن سيرين نقل مي کند و اشعث «لين الحديث» است؛ يعني کسي است که در نقل خبر از ديگران تساهل مي کند.[5] .
گروهي از قرآن پژوهان و حديث شناسان از اهل سنت، اخبار مصحف علي (ع) را داراي اشکالاتي دانسته اند و به همين دليل وجود آن ها را منکر شده اند و اخبار رسيده را به گونه اي تفسير و توجيه کرده اند. اشکالات ياد شده به شرح زيرند: