شايسته سالاري

براي دستيابي به آنچه که به عنوان اهداف حکومت اسلامي و علوي برشمرديم، لازم است مناصب بر اساس لياقت و شايستگي تقسيم شود و مسؤولان و کارگزاران حکومت، با کفايت ترين و خدمتگزارترين افراد باشند. چنين حکومتي، به آرمانهاي خود سريعتر دست مي يابد. امام علي(ع) مي فرمايد: «و لا تقبلنّ في استعمال عُمّالک و اُمرائک شفاعة اِلّا شفاعَة الکفاية و الاَمانة[1] ؛ در گزينش کارکنان و فرمانروايانت، شفاعت و وساطت کسي را مپذير، مگر شفاعت شايستگي و امانتداري آنها». امام(ع) در عهدنامه مالک، توصيه مي نمايد کارمندان، پس از آزمايش و امتحان و نه ميل و استبداد، به کار گمارده شوند و از ميان آنها افرادي که با تجربه تر و پاکتر و پيشگامتر در اسلامند، گزينش گردند.[2] از نظر امام(ع) سزاوارترين کس به خلافت، تواناترين و داناترين آنها به فرمان خدا است[3] . و افراد، در صورتي که شايسته تر از آنها وجود داشته باشد، حق ندارند خود را مقدم کنند، همچنان که پيامبر(ص) مي فرمايد: «من تقدم علي قوم من المسلمين و هو يَري اَنَّ فيهم مَن هو اَفضل منه فقد خان الله و رسوله و المسلمين[4] ؛ هر کس خود را بر ديگر مسلمانان مقدم کند در حالي که در ميان آنها افراد شايسته تري وجود دارد، به خدا و پيامبر و مسلمانان خيانت کرده است». بديهي است کفايت و شايستگي کارگزاران حکومت باعث جلب اعتماد و همکاري صميمانه مردم با حکومت خواهد گرديد و بدين ترتيب تعامل مستحکم و مترقي حکومت و مردم، زمينه بالندگي و رشد اجتماع و ثبات بيشتر حکومت را سبب خواهد شد و مردم را به سوي آرمانهاي متعالي رهنمون خواهد ساخت

---

1. محمدمهدي شمس الدين، نظام الحکم و الادارة في الاسلام، ص301، بيروت، چ سوم، 1374ق، قم، 1411ق.
2. نهج البلاغه، نامه 53، بند 43، ص1011.
3. همان، خ173، بند 2، ص558.
4. زين العابدين قرباني، يادنامه دومين کنگره هزاره نهج البلاغه، ص93، تهران، بنياد نهج البلاغه، 1363.