پليس
[صفحه 16] نقاط مختلف کشور پهناور اسلام فرستاد تا مرتبا گزارش کار ماموران و مردم را به او برسانند (نهج البلاغه، ص 406، چ بيروت). به واليان نيز دستور داده بود که ماموران اطلاعاتي استخدام کنند و آنان را از جزئيات امور با خبر سازند. ولي خود او با اين که در کوي و برزن و بازار و مسجد در هشري غريب پيوسته در ميان مردم بود هميشه تنها حرکت مي کرد و هرگز از محافظ و سلاحدار استفاده ننموده حتي شبها هم تنها به بازرسي مي رفت.
از عهد عمر براي حفاظت شهر مدينه از راهزنان و دزدان و براي شبگردي، تعدادي پليس استخدام شدند، و خود او نيز شبها در شهر مي گشت و امنيت و نظم را از نزديک زير نظر داشت. اما حضرت علي (ع) نخستين خليفه ايست که اداره پليس در مدينه تاسيس کرد و نخستين رئيس پليس (صاحب الشرطه) را برگزيد (بروايت امير علي از ابن خلدون و فن هامر). همچنين او کساني را به عنوان پليس مخفي (عين) برگزيد و به
صفحه 16.