تربيت پذيري انسان
نه تنها انسان را مي شود تربيت کرد و در خودسازي و جامعه سازي موفّق شد، بلکه حيوانات و نباتات را نيز مي شود تربيت کرده و با روش هاي تربيتي به سوي ارزش ها سوق داد. گرچه موجودات حياتي همه تربيت پذيرند، امّا تربيت پذيري انسان از ويژگي هاي خاصّي برخوردار است، انسان با برخورداري از عقل و تدبير و عواطف انساني، تربيت پذيرتر از ديگر موجودات نظام آفرينش مي باشد که امام علي عليه السلام مي فرمايد: وَ لاَتَکُونَنَّ مِمَّنْ لَا تَنْفَعُهُ الْعِظَةُ إِلَّا إِذَا بَالَغْتَ فِي إِيلَامِهِ، فَإِنَّ الْعَاقِلَ يَتَّعِظُ بِالْآدَابِ، وَ الْبَهَائِمَ لَا تَتَّعِظُ إِلَّا بِالضَّرْبِ. (از کساني مباش که پند و اندرز به آنها سودي نمي بخشد مگر آنکه سخت در توبيخ آنها مبالغه شود، زيرا انسان هاي عاقل با برخورداري از عقل با اندرز و آداب پند بپذيرند، امّا چهار پايان با زدن.)[1] . با توجّه به پند آموزي و تربيت پذيري انسان، امام علي عليه السلام سفارش مي کند که: در تربيت کودک، و تربيت نفس، و تربيت افراد جامعه بايد شتاب نمود و تربيت را از هر کار ديگري مقدّم داشت، زيرا ممکن است آداب و روش هاي زشت و ناروا دل هاي پاک را آلوده سازد و تربيت و سازندگي را ناممکن نمايد، امام علي عليه السلام به فرزندش امام مجتبي عليه السلام مي نويسد: لِتَسْتَقْبِلَ بِجِدِّ رَأْيِکَ مِنَ الْأَمْرِ مَا قَدْ کَفَاکَ أَهْلُ التَّجَارِبِ بُغْيَتَهُ وَتَجْرِبَتَهُ، (من در تعليم و تربيت تو پيش از آنکه قلبت سخت شود و عقل و فکرت به امور ديگري مشغول گردد مبادرت ورزيدم تا با تصميم جدي به استقبال کارهائي بشتابي که انديشمندان واهل تجربه زحمت آزمون آنرا کشيده اند).[2] .
تربيت يکي ازارزشمندترين واقعيت نظام هستي است که در همه چيز قابل پياده شدن و ثمره دادن مي باشد،
1- کتاب رسائل: کليني (متوفاي 328 ه) 2- کتاب زواجر و مواعظ: حسن بن عبدالله بن سعيد(متوفاي قرن3 ه) 3- عقد الفريدج3ص90 و91 و143 وج3 جديد114: ابن عبد ربه مالکي (متوفاي 328 ه) 4- من لايحضره الفقيه ج4 ص392 و386: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه) 5- تحف العقول ص97/52 و99/68 و76: ابن شعبه حراني (متوفاي 380 ه).