خصائص الانسان الکامل
وَکَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ، فَلَا يَشْتَهِي مَا لَا يَجِدُ، وَلَا يُکْثِرُ إِذَا وَجَدَ. وَکَانَ أَکْثَرَ دَهْرِهِ صَامِتاً، فَإِنْ قَالَ بَذَّ الْقَائِلِينَ، وَنَقَعَ غَلِيلَ السَّائِلِينَ. وَکَانَ ضَعِيفاً مُسْتَضْعَفاً! فَإِنْ جَاءَ الْجِدُّ فَهُوَ لَيْثُ غَابٍ، وَصِلُّ وَادٍ، لَا يُدْلِي بِحُجَّةٍ حَتَّي يَأْتِيَ قَاضِياً. وَکَانَ لَا يَلُومُ أَحَداً عَلَي مَا يَجِدُ الْعُذْرَ فِي مِثْلِهِ، حَتَّي يَسْمَعَ اعْتِذَارَهُ؛ وِکَانَ لَا يَشْکُو وَجَعاً إِلَّا عِنْدَ بُرْئِهِ؛ وَکَانَ يَقُولُ مَا يَفْعَلُ وَلَا يَقُولُ مَا لَا يَفْعَلُ؛ وَکَانَ إِذَا غُلِبَ عَلَي الْکَلَامِ لَمْ يُغْلَبْ عَلَي السُّکُوتِ، وَکَانَ عَلَي مَا يَسْمَعُ أَحْرَصَ مِنْهُ عَلَي أَنْ يَتَکَلَّمَ؛ وَکَانَ إِذَا بَدَهَهُ أَمْرَانِ يَنْظُرُ أَيُّهُمَا أَقْرَبُ إِلَي الْهَوَي فَيُخَالِفُهُ، فَعَلَيْکُمْ بِهذِهِ الْخَلَائِقِ فَالْزِمُوهَا وَتَنَافَسُوا فِيهَا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِيعُوهَا فَاعْلَمُوا أَنَّ أَخْذَ الْقَلِيلِ خَيْرٌ مِنْ تَرْکِ الْکَثِيرِ. ترجمه: الگوي کامل انسانيّت و درود خدا بر او فرمود: در راه خدا برادري داشتم که در چشم من بزرگ مقدار بود چون دنياي حرام در چشم او بي ارزش مي نمود، و از شکم بارگي دور بود، پس آن چه را نمي يافت آرزو نمي کرد، و آن چه را مي يافت زياده روي نداشت، در بيشتر عمرش ساکت بود، امّا گاهي که لب به سخن مي گشود بر ديگر سخنوران برتري داشت، و تشنگي پرسش کنندگان را فرو مي نشاند، بظاهر ناتوان و مستضعف مي نمود امّا در برخورد جدّي چونان شير بيشه مي خروشيد، يا چون مار بياباني به حرکت در مي آمد، تا پيش قاضي نمي رفت دليلي مطرح نمي کرد، و کسي را که عذري داشت سرزنش نمي نمود، تا آن که عذر او را مي شنيد، از درد شکوه نمي کرد، مگر پس از تندرستي و بهبودي، آن چه عمل مي کرد مي گفت، و بدانچه عمل نمي کرد چيزي نمي گفت، اگر در سخن گفتن بر او پيشي مي گرفتند امّا در سکوت مغلوب نمي گرديد و بر شنيدن بيشتر از سخن گفتن حريص بود، اگر سر دو راهي دو کار قرار مي گرفت، مي انديشيد که کدام يک با خواسته نفس نزديکتر است با آن مخالفت مي کرد، پس بر شما باد روي آوردن به اينگونه از ارزشهاي اخلاقي، و از يکديگر در کسب آنها رقابت کنيد، و اگر نتوانستيد، بدانيد که به دست آوردن برخي از آن ارزش هاي اخلاقي بهتر از رها کردن بسيار است.
وَقَالَ عليه السلام: کَانَ لِي فِيَما مَضَي أَخٌ فِي اللَّهِ، وَکَانَ يُعْظِمُهُ فِي عَيْنِي صِغَرُ الدُّنْيَا فِي عَيْنِهِ.