تاليفات خوارزمي












تاليفات خوارزمي



خوارزمي آثار متعدّدي در عرفان، ادبيات و شعر، تاريخ و رياضيات از خود به جاي گذاشته است. آثار او غالباً به فارسي است. فهرست آثار او چنين است: 1ـ جواهرالاسرار و زواهرالانوار(شرح سه دفتر نخست مثنوي است که در دو جلد به چاپ رسيده است). 2ـ کنوزالحقايق في رموز الدقائق(شرح منظوم مثنوي است).[1] 3ـ نصيحت نامه شاهي. 4ـ ديوان اشعار(بخشي از آن به نام ديوان منصور حلاج چاپ شده است و نسخه خطي ديوان در کتابخانه مجلس شوراي اسلام و کتابخانه دانشگاه تهران موجود است).[2] 5ـ تحفة الابرار في افضل الاذکار. 6ـ شرح قصيده برده(گزارشي به لهجه ترکي خوارزمي است بر قصيده برده بوصيري).[3] 7ـ رساله اي در عرفان. 8ـ اساس القواعد(در علم حساب). 9ـ ينبوع الاسرار في نصائح الابرار(با مقدمه دکتر مهدي درخشان به چاپ رسيده است). 10ـ المقصد الأقصي في ترجمة المستقصي. 11ـ شرح فصوص الحکم(با تصحيح و مقدمه نجيب مايل هروي به چاپ رسيده است).









  1. فهرست کتابخانه دانشگاه تهران، ج2، صص 146ـ150.
  2. فهرست نسخه هاي خطي مجلس شوراي اسلامي، ج36،ص289، نسخه شماره 13198؛ فهرست کتابخانه دانشگاه تهران، ج10، ص 2858؛ در فهرست نسخه هاي خطي فارسي به اهتمام منزوي (ج3، ص2299) آمده است:«ديوان خوارزمي مسائل عرفاني و ستايش از امامان شيعي و غزلهايي با تخلص سمنصورز دارد. ديواني از او در بمبئي چاپ شده که به حسين حلاج نسبت داده شده است»؛ نيز نگاه کنيد به: الذريعه، ج9، ص251.
  3. ادبيات فارسي بر مبناي تأليف استوري، ص774. از نسخه خطي«المستقصي» آگاهي يي در دست نيست.