هاشم بن عتبه (هاشم مرقال)











هاشم بن عتبه (هاشم مرقال)



هاشم فرزند عتبة بن ابي وقاص از طايفه قريش، کنيه اش ابوعمرو و مشهور به مرقال و اعور[1] است و يکي از ده نفري است که به آنان مژده بهشت داده شده است.[2] پدرش عتبة از مشرکين مکه و کسي است که در جنگ احد دندان هاي ميانه رسول خدا صلي الله عليه و آله را شکست و لب ها و چهره پيامبر صلي الله عليه و آله را دريد.

هاشم فرزند چنين پدري است که در فتح مکه به اسلام روي آورد و مسلمان شد و به مدينه هجرت نمود.[3] وي در بسياري از جنگ هاي اسلامي شرکت داشت و در عصر خلافت عمر بن خطاب در فتح يرموک و مدائن حضور داشت و در جنگ جلولاء و فتح آن فرمانده سپاه اسلام بود، و به لحاظ اهميت اين فتح، آن را «فتح الفتوح» ناميده اند.[4] .






  1. از آن جهت به او «مرقال» گفته اند، چون در ميدان هاي جنگ با شتاب و سرعت به پيش مي رفت و بدان جهت «اعور» گفته اند، چون در جنگ يرموک و فتح شام در زمان خلافت عمر بن خطاب چشمش آسيب ديد (مستدرک حاکم، ج 3، ص 447).
  2. ر. ک: شرح ابن ابي الحديد، ج 6، ص 55.
  3. تاريخ بغداد، ج 1، ص 196.
  4. ر. ک: اسد الغابه، ج 5، ص 49؛ الاصابه، ج 6، ص 516.