معقل بن قيس رياحي تميمي











معقل بن قيس رياحي تميمي



معقل از رجال برجسته و از جنگ جويان پيروزمند و نام آور کوفه است. او شخصيتي خوش فکر و نظراتي صائب و مستقيم داشت، از اين رو همواره بر کوفيان فرماندهي و تقدم داشت و در ميان آنان از نفوذ زيادي برخوردار بود و عمّار ياسر او را در فتح شوشتر[1] به همراه هرمزان به نزد خليفه وقت عمر بن خطاب اعزام نمود تا خبر فتح را به خليفه ابلاغ نمايد.

معقل پس از مرگ عثمان خليفه سوم در زمره شيعيان و پيروان راستين اميرالمؤمنين عليه السلام قرار گرفت، او در جنگ جمل، صفين و نهروان در رکاب آن حضرت شرکت نمود. در جنگ جمل فرمانده پياده نظام اهل کوفه بود،[2] و بعد در صفين و نهروان جنگيد و پس از آن به تعقيب و نبرد با بني ناجيه پرداخت و گروهي از آنان را کشت و جمعي را اسير کرد، معقل با «مستورد بن سعد» از قبيله «تميم»[3] هم جنگ کرد و هر يک ديگري را در کنار دجله کشتند و بدين ترتيب او در اين نبرد به شهادت رسيد.[4] .

معقل همواره با تلاش هاي صادقانه خود در تحکيم پايه هاي حکومت به حق اميرالمؤمنين عليه السلام کوشيد، و در حمايت از جانشيني سبط اکبر امام حسن مجتبي عليه السلام از هيچ تلاشي دريغ ننمود، از آن جا که شخصيت و شايستگي اين شيعه خالص اميرالمؤمنين عليه السلام از جنگ صفين به بعد به منصه ظهور و بروز رسيده و قبل از آن مطلب مهمي در تاريخ او نيامده است، لذا در دنباله اين بخش، سخن ما درباره ديدگاه هاي فکري وعملي وي از زمان نبرد صفين به بعد مي باشد.







  1. شوشتر که در عرب به «تستر» معروف است از شهرهاي ايران در استان خوزستان است.
  2. الجمل، ص 321.
  3. مستورد از سران گروه خوارج بود و در جنگي با معقل به هلاکت رسيد و شرح آن در آخر همين بخش خواهد آمد.
  4. شرح ابن ابي الحديد، ج 16، ص 39.