بازسازي بخش شكست خورده سپاه امام











بازسازي بخش شکست خورده سپاه امام



در يکي از روزهاي سخت جنگ در صفين، جناج راست سپاهيان عراق در برابر حمله شديد سپاهيان شام، در هم شکست و نيروها پا به فرار گذاشتند. امير مؤمنان عليه السلام با مشاهده فرار جناح راست سپاهيانش، آهنگ جناح خود کرد و از مردم مي خواست برگردند و به نبرد ادامه دهند، در همين حال از کنار مالک گذشت و فرياد زد: اي مالک به اين جماعت در حال فرار بگو، از چه و به کجا مي گريزيد، آيا از مرگي که هرگز نمي توانيد آن را عاجز کنيد و به زندگاني که براي شما باقي نمانده است، فرار مي نماييد؟

مالک حرکت کرد و در برابر فراريان ايستاد و سخنان اميرالمؤمنين را برايشان بازگفت و به آنان فرياد زد: اي مردم من مالک بن حارثم، و مکرر خود را معرفي کرد و گفت: من مالک بن حارثم، حال پيرامون من جمع شويد، ولي از آن گروه يک نفر هم به او توجه نکرد و هم چنان در حال فرار و دور شدن از صحنه نبرد بودند. در اين لحظه، مالک با خود پنداشت که نام «اشتر» ميان مردم مشهورتر است به اين سبب او فرياد زد: اي مردم من اشترم، اي مردم من اشترم، به من نزديک شويد و فرار نکنيد. در اين هنگام گروهي به جانب او آمدند، مالک به آنان گفت: آنچه امروز انجام داديد، بسيار ناپسند بود، اي مردم از دشمن استقبال کنيد و بر آنان حمله کنيد و با سرعت و تهوربه دشمن يورش بريد.

اي مردم مگر نمي دانيد هدف دشمن خاموش کردن نور خدا و سنت پيامبر و زنده کردن بدعت ها است، پس در راه خدا و دفاع از دين ايثار کنيد؛ فرار از ميدان نتيجه اي جز خواري و مرگ و عذاب دردناک الهي ندارد.

آن گاه مذحجيان را ملامت نمود که: امروز خدا را خشنود نکرديد و به وظايف خود عمل ننموديد، اين رفتار (فرار از جنگ) از شما بعيد بود، مگر نه اين که شما دست پرورده جنگ و بزرگ شده رزم و پيکاريد و اصحاب تهاجم و ارباب جوان مردي، شما که هرگز به درماندگي و بيچارگي معروف نبوديد....

سخنان نافذ مالک در آنان و ساير فراريان اثر گذاشت، لذا خطاب به او گفتند به هر جا که مي خواهي ما را ببر، مالک گفت: من با شما هم پيمان مي شوم که تا پيروزي نهايي يا شهادت بجنگيم.

آن گاه به همراه آنان به بخش مرکزي سپاه معاويه حمله کرد و قوي ترين ستون سپاه دشمن را مورد حمله قرار داد. اين گروه به حدي پايداري از خود نشان داد که دشمن را به وحشت و ترس انداخت و سپس به اردوگاه سپاه علي عليه السلام بازگشت و بدين ترتيب مالک اشتر از گروه فراري نيروهايي ساخت که دشمن را به شگفتي و حيرت واداشت.

بعد از اين واقعه امام عليه السلام از بازگشت آنان به ميدان جنگ و حماسه آفريني آنان به ويژه مالک اشتر ابراز رضايت نموده و خطبه ايراد فرمودند.[1] .







  1. ر. ک: وقعه صفين، ص 255 - 250؛ شرح ابن ابي الحديد، ج 5، ص 203 - 199.