قيس بن مکشوح (ابو شداد)
قيس طبق اين نقل، مردي شجاع و سواري ماهر بود و پسر خواهر «عمرو بن معدي کرب» است.[1] . قيس در جنگ قادسيه از پيش قراولان سپاه «سعد بن وقاص» بود و در فتح «نهاوند» حاضر بود.[2] هم چنين او از ياران باوفاي اميرمؤمنان عليه السلام بود که در صفّين به شهادت رسيد.[3] . ابو مخنف نقل مي کند: وي در صفّين پرچم «بجيله» را به دست گرفت و در حالي که رجز مي خواند تا نزديکي خيمه معاويه پيش رفت. وي خود را به محافظ معاويه عبدالرحمن بن خالد بن وليد که سپري از طلا داشت، رساند. بين آنان جنگ سختي درگرفت، ناگهان محافظ روميِ معاويه، پاي قيس را قطع کرد، اما وي تسليم نشد و با ضربه اي او را به هلاکت رسانيد. در اين لحظه اطرافيان معاويه به طور جمعي به وي حمله کردند و او را به شهادت رساندند.[4] .
در اسم و نسب وي اختلاف است، او را قيس فرزند مکشوح و يا هبيرة فرزند عبد يغوث و يا قيس بن عبد يغوث بن مکشوح گفته اند، وي حليف (هم پيمان) بني مراد بود که به ابوشداد کنيه داشت. او از اسب سواران قبيله «مذحج» بود که در عصر رسول خدا صلي الله عليه و آله اسلام آورد و از ياران آن حضرت گرديد؛ اگر چه برخي گفته اند: او در عصر ابوبکر و يا عمر بن خطاب اسلام آورده ولي برخي مثل محمّد بن اسحاق مي نويسند: او در اواخر عمر مبارک پيامبر خدا صلي الله عليه و آله، اسلام آورده و در کشتن «اسود عنسي» که در يمن مدعي نبوت بود، کمک و مساعدت نمود. و همين قول مورد تأييد مورخان و سيره نويسان است.