قثم بن عباس بن عبدالمطلب
روزي پيامبر صلي الله عليه و آله او را بر مرکب خود سوار و در حق او دعا کرد. عبداللَّه بن جعفر نقل کرده است: من و عبيداللَّه و برادرش قثم فرزندان عباس، با يک ديگر بازي مي کرديم که رسول خدا صلي الله عليه و آله در حالي که سوار بر مرکب بود از کنار ما عبور کرد، همين که چشمش به ما افتاد، فرمود: اين پسر، يعني قثم را بالا آوريد و به من بدهيد. پيامبر صلي الله عليه و آله او را گرفت و پشت سر خود سوار کرد و مرا در جلو خود سوار بر مرکب نمود و در حق ما دعا نمود.[3] . آخرين کسي که با پيکر مطهر پيامبر صلي الله عليه و آله وداع کرد رسول خدا صلي الله عليه و آله در موقع احتضار طبق وصيتي حضرت علي عليه السلام را مأمور تجهيز پيکر خود نمود که غسل دهد، کفن کند و نماز گزارد و به خاک سپارد. بر همين اساس حضرت علي عليه السلام، عباس عموي پيامبر، فضل و قثم (پسران عباس).، اسامة بن زيد و شقران غلام رسول خدا صلي الله عليه و آله را براي غسل به ياري طلبيد. حضرت علي عليه السلام بدن را غسل مي داد و ديگران کمک مي کردند؛ اما کساني که وارد قبر رسول خدا صلي الله عليه و آله شدند، حضرت علي عليه السلام، فضل و قثم فرزندان عباس بودند و آخرين کسي که از قبر بيرون آمد، قثم بود.[4] .
«قثم» فرزند عباس بن عبدالمطلب پسر عمو و از اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله و نيز پسر عمو و از اصحاب خاص علي عليه السلام است.[1] او برادر رضاعي امام حسن مجتبي بود و هنگام رحلت پيامبر صلي الله عليه و آله هشت سال داشت.[2] .