نقش ابن عباس در صفين
از اين رو مورد وثوق کامل اميرالمؤمنين عليه السلام بود، لذا در جنگ صفين که روز چهارشنبه اول صفر 37 هجري با رويارويي دو سپاه عراق و سپاه شام آغاز شد، اميرالمؤمنين براي سرکوبي و ريشه کن ساختن سپاه شام برنامه ريزي کرد و هر روز يکي از دلاوران مورد وثوق خود را به جانب شاميان اعزام نمود. روز اول مالک اشتر و روز دوم هاشم بن عتبه و روز سوم عمّار ياسر و روز چهارم محمّد بن حنفيه فرزند خود و روز پنجم را براي عبداللَّه بن عباس قرار داد.[2] .
به هنگامي که اميرالمؤمنين عليه السلام عازم صفين بودند. ابن عباس به همراه سپاه بصره به ياري امام عليه السلام شتافت و فرماندهي بخش عمده اي از سپاه عراق را به عهده گرفت، ابن عباس در طول مدتي که در صفين در کنار امام عليه السلام بود، معاويه و عمروعاص بسيار کوشيدند تا ابن عباس را بفريبند و او را از حضرت جدا کنند، و با نامه هاي متعددي او را به ترک سپاه عراق و پيوستن به شاميان فراخواندند، اما ابن عباس هر بار با جوابي قاطع و دندان شکن آنان را مأيوس مي کرد و از ارسال نامه نااميد مي ساخت.[1] .