ابوتراب، بوتراب
معروف است که ميان آن حضرت و فاطمه عليهما السلام سخني در گرفت. علي (ع) از خانه برون آمد و به سوي مسجد رفت و بر روي خاک خوابيد و رسول خدا در جستجوي او به خانه آمد و او را نيافت و به مسجد رفت. علي (ع) را ديد که پشت بر خاک نهاده؛ در حالي که خاکها از پشت او پاک مي کرد به او گفت: بر خيز اي ابوتراب! از آن پس هر گاه علي (ع) با اين نام خوانده مي شد شاد مي گشت و آن را از هر نامي ديگر بيشتر دوست مي داشت.[1] . و به همين مناسبت است که يکي از القاب شيعيان علي (ع) «ترابي» است.[2] ابن عباس مي گويد شنيديم که رسول خدا (ص) مي گفت در روز قيامت وقتي کافر مي بيند که خداوند تبارک و تعالي چه ثواب و تقرب و کرامتي براي شيعيان علي (ع) فراهم کرده است مي گويد: «يا ليتني کنت ترابيا؛ اي کاش! من ترابي بودم» و اين بر سياق قول خداي عزوجل است که «ويقول الکافر يا ليتني کنت تراباً».[3] . [صفحه 4] از ابن عباس پرسيده شد چرا رسول خدا (ص) علي (ع) را ابوتراب خوانده است؟ پاسخ داد زيرا او صاحب زمين و حجت خدا بر روي زمين پس از رسول خداست و بقأ و سکون زمين به اوست.[4] از ميان متأخران سيد محمد صدر معتقد است که کنيه ي: «ابوتراب» براي آن حضرت کنايه از بسياري عبادت و نماز اوست؛ زيرا مسلمانان بر خاک سجده مي کردند و پيشاني آن حضرت از کثرت سجده خاک آلود بوده است، پس گفته ي پيغمبر (ص): «قم يا اباتراب» مثل اين است که گفته باشد: «قم يا کثير العباده؛ برخيز اي کسي که بسيار سجده و عبادت مي کني».[5] .
انا و جميع من فوق التراب
فدأ تراب نعل ابي تراب
صفحه 4.