شناساندن منافقان حافظ قرآن
اَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ[1] . را با صداي حزين و آهنگ دلنشين مي خواند، کُميل در دل خود از حال اين مرد بسيار لذّت برد و از حالت معنوي او در تعجّب فرو رفت بي آنکه چيزي بر زبان براند، امام عليه السلام متوجّه شده، خطاب به کُميل فرمود: «اي کميل صداي قرائت و ناله حزين اين مرد مايه اعجاب تو نشود، او از اهل دوزخ است و من به زودي خبر آنرا به تو خواهم داد.» کميل بن زياد از دو جهت در شگفت ماند، نخست از اين جهت که امام عليه السلام همان لحظه از نيّت باطني او اطلاع يافت و ديگري آن بود که آن حضرت از دوزخي بودنِ اين مرد ظاهر الصّلاح خبر داد. مدّتي گذشت، در روز جنگ جَمَل اميرالمؤمنين عليه السلام در حالي که شمشيري در دست داشت، با نوکِ شمشير به سري که به زمين افتاده بود، اشاره کرد و فرمود: اي کميل، اَمَّنْ هُوَ قانِتُ آناءَ الْلَّيْلِ يعني اين همان شخصي است که در آن شب قرآن تلاوت مي نمود و حال او تو را به تعجّب واداشته بود. کميل به خاک افتاد و قدم هاي آن حضرت را بوسيده و استغفار کرد.[2] .
اميرالمؤمنين صلي الله عليه وآله وسلم شبي از مسجد کوفه به سوي خانه خويش حرکت مي کرد در حالي که کميل بن زياد از دوستان خاصّ آن حضرت، او را همراهي مي کرد، در اثناء راه از کنار خانه مردي گذشتند که صداي تلاوت قرآنش بلند بود که آيه: