حمايت از اعتراضات اباذر
روزي اباذر نزد خليفه سوم آمد و از او انتقاد و عيب جوئي کرد. آنگاه علي عليه السلام در حالي که تکيه به عصايي داده بود رسيد. خليفه سوم پرسيد: با او چه کنم؟ حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: «آن را خداي بزرگ جواب داد که «اگر دروغ مي گويد، دروغ او برباد و اگر به راستي سخن مي گويد، بعضي از آنچه که گفته بر شما اصابت خواهد کرد.»[1] . خليفه سوم به امام علي عليه السلام گفت: ساکت شو! خاک در دهان تو! حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام فرمود: خاک در دهان خودت! از ما چيزي پرسيدي به تو پاسخ گفتيم.[2] . به گزارش مسعودي و يعقوبي، وقتي اباذر به تبعيدگاه مي رفت خليفه سوم دستور داد تا کسي او را مشايعت نکند. امّا علي عليه السلام و دو فرزندش براي مشايعت او رفتند و زماني که مروان از غضب خليفه درباره مشايعت او ياد کرد. امام علي عليه السلام به بدي از خليفه سوم ياد نمود. حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به هنگام بدرقه اباذر در کمال بي اعتنائي به بخشنامه خليفه سوم فرمود: يَا أَبَاذَرٍّ، إِنَّکَ غَضِبْتَ للَّهِ، فَارْجُ مَنْ غَضِبْتَ لَهُ. إِنَّ الْقَوْمَ خَافُوکَ عَلَي دُنْيَاهُمْ، وَخِفْتَهُمْ عَلَي دِينِکَ، فَاتْرُکْ فِي أَيْدِيهِمْ مَا خَافُوکَ عَلَيْهِ، وَاهْرُبْ مِنْهُمْ بِمَا خِفْتَهُمْ عَلَيْهِ؛ فَمَا أَحْوَجَهُمْ إِلَي مَا مَنَعْتَهُمْ، وَمَا أَغْنَاکَ عَمَّا مَنَعُوکَ! وَسَتَعْلَمُ مَنِ الرَّابِحُ غَداً، وَالْأَکْثَرُ حُسَّداً. وَلَوْ أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرَضِينَ کَانَتَا عَلَي عَبْدٍ رَتْقاً، ثُمَّ اتَّقَي اللَّهَ، لَجَعَلَ اللَّهُ لَهُ مِنْهُمَا مَخْرَجاً! لَا يُؤْنِسَنَّکَ إِلَّا الْحَقُّ، وَلاَ يُوحِشَنَّکَ إِلَّا الْبَاطِلُ، فَلَوْ قَبِلْتَ دُنْيَاهُمْ لَأَحَبُّوکَ، وَلَوْ قَرَضْتَ مِنْهَا لَأَمَّنُوکَ. «اي اباذر! همانا تو براي خدا به خشم آمدي، پس اميد به کسي داشته باش که بخاطر او غضبناک شدي. اين مردم براي دنياي خود از تو ترسيدند، و تو بر دين خويش از آنان ترسيدي، پس دنيا را که به خاطر آن از تو ترسيدند به خودشان واگذار، و با دين خود که براي آن ترسيدي ازاين مردم بگريز، اين دنياپرستان چه محتاجند به آنکه تو آنان راترساندي، و چه بي نيازي از آنچه آنان تو را منع کردند و به زودي خواهي يافت که چه کسي فردا سود مي برد؟ و چه کسي بر او بيشترحسد مي ورزند؟ اگر آسمان و زمين درهاي خود را بر روي بنده اي ببندند و او از خدا بترسد، خداوند راه نجاتي از ميان آن دو براي او خواهد گشود، آرامش خود را تنها در حق جستجو کن، و جز باطل چيزي تو را به وحشت نياندازد. اباذر، اگر تو دنياي اين مردم را مي پذيرفتي، تو را دوست داشتند، و اگر سهمي از آن برمي گرفتي دست از تو بر مي داشتند.»[3] . به هنگام شب، خليفه سوم درباره برخورد امام علي عليه السلام با مروان، به وِي اعتراض کرد و گفت: مگر نشنيدي که من دستور داده بودم کسي از اباذر مشايعت نکند؟ حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام فرمود: آيا هر آنچه را که تو دستور مي دهي و ما حکم خدا و حقّ را در مخالفت با آن مي بينيم، بايد از فرمان تو پيروي کنيم؟ به خدا سوگند که چنين نيست. خليفه سوم از حضرت علي عليه السلام خشمگين شد و به او گفت که مروان را بر وِي ترجيح مي دهد. فرداي آن روز، خليفه سوم نزد مهاجرين و انصار از امام علي عليه السلام گِله کرد. و گفت: علي از او عيب جوئي کرده و کساني را نيز که به اشکال تراشي از من مي پردازند حمايت مي کند. (مقصودِ وِي عمّار و اباذر و ديگران بود). مردم مدينه براي صلح تلاش فراوان کردند. علي عليه السلام فرمود: فقط به خاطر خدا سکوت مي کنم.[4] .
ابوسعيد خدري نقل مي کند که: