شرکت حضرت اميرالمؤمنين در خط مقدّم
چند بار شمشير حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام خَم شد که به خيمه برگشت تا شمشير را درست کند، اصحاب و فرزندان و مالک اشتر به امام علي عليه السلام مي گفتند: حَمَلات را به ما واگذار. ولي حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام پاسخ نمي داد و دوباره حمله مي کرد، و صف ها را درهم مي شکست. وقتي اصحاب اصرار کردند که: «اِنْ تُصِبْ يَذْهَبُ الدِّين» (اگر به شما آسيبي برسد دين در خطر است) در پاسخ فرمود: وَ اللّه ما اُريدُ بِما تَرَوْنَ اِلاَّ وَجْهُ اللَّهِ وَ الدَّارُ الاخِرَة (به خدا سوگند آنچه مي بينيد بخاطر خدا و آخرت است)[1] . ب- شجاعت و جنگاوري همه مورّخان اسلامي اتّفاق نظر دارند که: علي عليه السلام به سوي هر دو قبله نماز گزارد و مهاجرت نمود و در جنگ بدر و ديگر جنگ ها و صلح حديبيّه شرکت داشت. او در جنگ بدر و احد و خندق و خيبر از امتحان الهي به خوبي بيرون آمد و در همه آنها بي نيازي از غير خدا به دست آورد و در منزلت و کرامت و والايي قرار گرفت. پرچم رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم در موارد بسياري به دست علي عليه السلام بود و در روز بدر هم در دست او قرار داشت. و چون «مصعَب بن عمير»[2] در روز اُحُد که پرچم پيامبر را به دست خويش داشت کشته شد، رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم آن را به دست علي عليه السلام داد. امام علي عليه السلام پيکارگر جنگ بدر بود و در آن شرکت مؤثّر داشت، در حالي که بيست و پنج ساله بود. (اين قول را ابن اسحاق گفته است). ابن سرّاج در تاريخ خويش از قول ابن عبّاس گفته است: رسول اللَّه صلي الله عليه وآله وسلم پرچم را در روز «بدر» به دست علي عليه السلام سپرد در حالي که علي عليه السلام بيست ساله بود.
الف- امام علي عليه السلام پس از اتمام حجّت با شورشيان بصره، و بردباري در آغاز نبرد، وقتي جنگ را آنها آغاز کردند، زره پوشيد و پيشاپيش سپاه، خود رابه قلب سپاه دشمن زد، و حملات شديدي کرد که دشمنان چون روباه از مقابلش مي گريختند.
پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم او را با دوازده تن، اهل عقبه دوّم فرستاد تا اهالي مدينه را فقاهت بياموزد و بر آنها قرآن تلاوت کند. او نخستين کسي است که به گردآوري جماعت در مدينه پرداخت و به دست او سعد بن معاذ اسلام آورد. جنگ بدر را ديد و در جنگ اُحُد در حالي که 40 ساله بود، به شهادت رسيد و همسر او وحمنة دختر جحش بود. (تهذيب الاسماء - 971).