پرهيز دادن مردم از ستاره شناسي

اي مردم، از فرا گرفتن علم ستاره شناسي براي پيشگويي هاي دروغين، بپرهيزيد، جز آن مقدار از علم نجوم که در دريانوردي و صحرانوردي به آن نياز داريد، چه اينکه ستاره شناسي شما را به غيب گويي و غيب گويي به جادوگري مي کشاند، و ستاره شناس چون غيب گو، و غيب گو چون جاودگر و جادوگر چون کافر و کافر[1] در آتش جهنّم است. با نام خدا حرکت کنيد.»[2] .

امام عليه السلام با سپاه خود که بالغ بر شصت و هشت هزار و دويست نفر بود[3] بسوي نهروان حرکت کرد و در نهروان با خوارج روبرو شدند.

آنها چون امام عليه السلام را ديدند به آواز بلند گفتند:

لا حُکْمَ اِلاّ لِلّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ

امام عليه السلام بردباري نمود و نخست پيغام فرستاد که:

«کشندگان برادران ما را به ما تحويل دهيد تا ما به قصاص، آنها را بکشيم، آنگاه من شما را به حالِ خود مي گذارم و براي جنگ بسوي اهل شام حرکت مي نمايم، شايد خداوند قلب هاي شما را به پاکي تغيير دهد و شما را از اين گمراهي برگرداند.»

در پاسخ، پيام فرستادند که:

ما گشندگان ياران تو هستيم و در قتل آنها شرکت کرده ايم، زيرا که خون آنها و شما را مباح مي دانيم.[4] .

---

1. منجّم، از طريق ستاره شناي ک پيشگويي مي کند و کاهِن (غيب گو) با کمک گرفع از شيطان و جن خق مي دهد، مي گويند شخص مورد نظر عفيف بن قيس برادر اشعث بن قيس بود.
2. خطبه 79 نهج البلاغه معجم المفهرس مؤلّف، اسناد و مدارک اين خطبه به شرح زير است:
   

   1- کتاب صفين: ابراهيم بن ديزيل المحدث (متوفاي 281ه)
   

   2- کتاب أمالي ص338 مجلس64 حديث16: شيخ صدوق (متوفاي 381 ه)
   

   3- عيون الجواهر (بنقل از فرج المهموم): شيخ صدوق (متوفاي 381 ه)
   

   4- فرج المهموم ص 57 و 59: سيدبن طاووس (متوفاي 664 ه)
   

   5- أنساب الاشراف ج2 ص368 ح437: بلاذري (متوفاي 279 ه)
   

   6- تذکرة الخواص ص145: ابن جوزي حنفي (متوفاي 567 ه)
   

   7- کتاب احتجاج ج1 ص560 ط جديد: طبرسي (متوفاي 588 ه)
   

   8- زهر الاداب: ابواسحاق قيرواني(حدود 425 ه)
   

   9- کنزالفوائد ص 165: کراجکي (متوفاي 449 ه)
   

   10- بحارالانوار ج 55 ص 258 ح50: مجلسي (متوفاي 1110 ه)
   

   11- انوار النعمانيه ج1 ص195: جزائري (متوفاي 1112ه)
   

   12- بحارالانوار ج33 ص362 ح596: جزائري (متوفاي 1112ه)
   

   13- ربيع الابرار ج1 ص108 ح93 ب2: زمخشري معتزلي (متوفاي 538ه).

3. تاريخ طبري، ج6، ص3371 - و کامل ابن اثير، ج3، ص340 (سه هزار و دويست نفر از آن سپاه از اهل بصره بودند.).
4. تاريخ طبري، ج6، ص3376-3375 - و الامامة والسياسة، ج1، ص127 - و مروج الذهب، ج2، ص405 - و تتمة المنتهي، ج1، ص30 - و الامام علي، ج6، ص109 - و کامل ابن اثير، ج3، ص343.