خودسازي معنوي نظاميان
در تمام جوانب زندگي؛ در شرائط صلح يا جنگ؛ و در مشکلات طاقت فرساي ميادين نبرد؛ موفّق باشد، و با روح اميدواري و آينده نگري مثبت، با همه مشکلات به درستي مقابله کند، و نيروهاي تحت امر خود را به پيروزي لازم برساند. در اينجا از ديدگاه نهج البلاغه به دو اصل ياد شده توجّه مي کنيم: امام علي عليه السلام خودسازي معنوي را شرط اوّل رشد و سعادت مي شناساند، و براي مديران مديريّت هاي گوناگون اجتماعي، و آنها که به نوعي در آموزش و تعليم و تربيت ديگر انسان ها تلاش مي کنند يک اصل حياتي و ضروري مي داند، زيرا کسي که خود را نساخته باشد، و غرائز حيواني خود را تعديل نکرده و غرائز انساني را رشد نداده، به انواع امراض رواني و روحيّات متضاد ويرانگر دچار است، چنين شخصي در انواع مديريّت هاي علمي، سياسي، نظامي، اقتصادي، شکست خورده و توان اداره کردن، جامعه را ندارد، که گفتند: «خُفته را خُفته کِي کُند بيدار؟» حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نسبت به معلّمان بشري در مديريّت هاي علمي مي فرمايد: مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاس إمَاماً فَلْيَبْدَأ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ، وَلْيَکُنْ تَأدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأدِيبِهِ بِلِسانِهِ؛ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالإجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ. «کسي که خود را در مقام پيشوائي و امام مردم قرار مي هد بايد پيش از آنکه به تعليم ديگران بپردازد به تعليم خويش بپردازد؛ و بايد تأديب کردن او به عملش، پيش از تأديب کردن به زبانش باشد. کسي که معلّم و ادب کننده خويشتن است؛ به احترام، سزاوارتر است از کسي که معلّم و مربّي مردم است»[1] .
خودسازي معنوي و خداگرائي فرماندهان نظامي از تفکّر توحيدي و باورهاي ديني مَنْشأ مي گيرد که با آگاهي و سازندگي، و متخلّق شدن به اخلاق الهي، يک فرمانده لايق و کار آزموده نظامي مي تواند