القلب اذا اکره عمي

(دل چون به ستم فرموده شد کور گردد.)

معني اين کلمه به تازي:

القلب اذا اکره علي معرفة علم حدث له الملال و ظهر فيه الکلال، و فسد منه النظر و ذهب عنه البصر، حتي لا يعلم ما يعلم، و لا يفهم ما يفهم.[1] .

معني اين کلمه به پارسي:

چون دل را[2] رنجانيده شود در دانستن چيزي، کور گردد و آن چيز را[3] درنيابد، پس عنان دل در وقت تحصيل علم[4] بدو بايد داد، و باري که زيادت از طاقت او باشد بر او نبايد نهاد، تا او[5] عاجز و سرگردان نگردد و متحير و نادان نماند.[6] .

به ستم دل به سوي علم مبر
کان[7] ستم آتش دل افروزد

هيچ خاطر، و گر[8] چه تيز بود
به ستم هيچ علم ناموزد

O نهج البلاغه، حکمت 193، المناقب /376.

---

1. اس: - ما يفهم.
2. س: - را.
3. ص: - را، علم، او.
4. ص: - را، علم، او.
5. ص: - را، علم، او.
6. ص: بنماند.
7. ص: که.
8. ص: اگر.