تاريخ و قانون عليت
[صفحه 26] قرار مي دهيم.
اشخاصي معتقدند که تاريخ بشري را نمي توان با قانون عليت تفسير و توجيه کرد. به عبارت ديگر، قانون عليت در تاريخ جريان ندارد. زيرا محور اساسي تاريخ، انسان است و انسان داراي آگاهي و اختيار است و قانون عليت نمي تواند کارهاي انساني را به طور کامل تحت سلطه ي خود قرار بدهد. ديگر اين که حوادث محاسبه ي نشده، نسبت به موقعيت هايي که بشر براي خود در مسير تاريخ انتخاب کرده است، به قدري فراوان و در جريان تاريخ موثر بوده است که ناديده گرفتن آنها، ما را با تاريخ بشري بيگانه خواهد کرد. دو قضيه ي بسيار با اهميت را به طور مختصر مورد دقت
صفحه 26.