تعريف رفتار











تعريف رفتار



رفتار عبارت است از هر نمود و عمل و موضع گيري که از انسان در زندگي مادي و معنوي بروز مي کند. اين يک مفهوم عام است که شامل همه ي انواع گفتار و کردار و نمودهاي عقلاني و عاطفي و انعکاسي و اضطراري... بوده، و هر نمودي را که از علت و انگيزه اي بروز مي کند، در بر مي گيرد. اين مفهوم عام براي رفتار، شامل همه ي فعاليت هاي مغزي و رواني آدمي است. چنان که هر گونه گفتار و عمل و انتخاب و حرکات ديني، اخلاقي، سياسي، حقوقي، اقتصادي، هنري، ابداعي، ادبي، جنگي و صلحي نيز رفتارهاي آدمي محسوب مي شوند. اما در مورد سکون و عدم حرکت، آيا مي توان گفت سکون که همان عدم حرکت است نيز مشمول مفهوم رفتار آدمي است؟ بايد گفت عدم حرکت بر دو نوع عمده تقسيم مي شود:

نوع يکم. عدم حرکت به علت نبودن انگيزه و عامل براي حرکت. مانند

[صفحه 70]

نخوردن غذا به علت گرسنه نبودن و عدم استعمال دارو به علت تندرست بودن. اين نوع از عدم حرکت ها را نمي توان رفتار ناميد، زيرا هيچ عمل و حرکتي وابسته به حامل و انگيزه از انسان بروز نکرده است، تا رفتار ناميده مي شود.

نوع دوم. عدم حرکت با وجود عامل و انگيزه اي که قدرت تحريک داشته باشد. اگر انسان در برابر انگيزه اي که قدرت تحريک دارد، خود داري و مقاومت کند، و قدرت تحريک انگيزه را با خودداري دروني خنثي کند، رفتاري در آن مورد ابراز کرده است. چنانکه در انتخاب شخصي براي نمايندگي به يک صنف، يا به يک جامعه اتفاق مي افتد. همان گونه که کسي که براي شخص مفروض راي مثبت مي دهد، رفتاري از خود نشان داده است، همان طور هم کسي که راي منفي داده است، رفتاري از خود ابراز کرده است. حتي کسي که راي ممتنع مي دهد (در حقيقت از راي دادن امتناع مي ورزد) نيز رفتاري را بروز داده است. زيرا در برابر انگيزه راي مثبت، خودداري کرده و يا راي منفي داده است.



صفحه 70.