نقش علل در تبديل کيفيت هاي اوليه به کيفيت هاي ثانويه
[صفحه 32] مي شود. کيفيت اوليه و ثانويه در جريان هيزم تا خاکستر، بدين قرار است: هيزم با آن وضع و شکل خاص اجزا و ترکيبات آن، کيفيت اوليه است (که البته بالنسبه به حالات پيشين، کيفيت ثانويه است). پس از بر خورد هيزم با آتش و احتراقي معين، به زغال مبدل مي شود. زغال بالنسبه، به هويت کيفيت ثانويه براي زغال، و کيفيت اوليه براي خاکستر است، و خاکستر، کيفيت ثانويه زغال محترق است. اين جريان مستمر از کيفيت هاي اوليه به کيفيت هاي ثانويه، به وسيله ي بر خورد با علل، قانون فراگير همه ي متغيرات عالم هستي است.
کيفيت ثانويه ناشي از بر خورد يک جسم و به طور کلي يک موضوع با علت ضد قانون آن جسم که داراي کيفيت اوليه بوده است، نيست. بلکه اين قانون عام عالم هستي است که حرکت، همواره کيفيت هاي اوليه را تغيير مي دهد، و از اين تغيير، کيفيت هاي ثانويه به وجود مي آيد. هيزم زغال مي شود. زغال محترق و آتش مي شود و آنگاه به خاکستر مبدل
صفحه 32.