ثابت بن قيس بن خطيم
ثابت از ياران اميرالمؤمنين عليه السلام گرديد و در جنگ جمل، صفّين و نهروان حضرت عليه السلام را همراهي کرد و سه فرزندش عمرو، يزيد و محمد در واقعه حرّه کشته شدند، و فرزند ديگرش عدي بن ثابت از «راويان ثقه» به شمار مي رود.[1] . هم چنين ثابت در اُحد و تمام غزوه هاي بعد از آن در رکاب رسول اللَّه صلي الله عليه و آله بود و به نقلي در غزوه اُحد، دوازده زخم برداشت. ثابت در زمان خلافت اميرمؤمنان به ولايت مدائن منصوب شد و تا زمان حکومت معاويه زندگي کرد.[2] . خطيب از عبداللَّه بن عماره نقل مي کند: ثابت بن قيس، مردي قوي و قاطع بود که به حضرت علي عليه السلام علاقه مند و همواره نسبت به آن حضرت وفادار ماند و در خدمت آن حضرت فداکاري هايي بسياري کرد و اميرالمؤمنين عليه السلام هم به او اعتماد داشت و او را بر حکومت مدائن منصوب کرد. او تا زمان ورود «مغيرة بن شعبه» والي مدائن بود و بر آن جا حکومت مي کرد و معاويه همواره از موقعيتش بيمناک بود.[3] .
ثابت فرزند قيس بن خطيم، منسوب به «ظفر» بود که شاخه اي از اوس است. به گفته ابن اثير وي جزو اصحاب رسول اللَّه صلي الله عليه و آله بود و در زمان خلافت معاويه درگذشت. پدرش قيس بن خطيم از شاعران عصر جاهليت بود که به کفر باقي ماند. وي قبل از هجرت پيامبر به مدينه، از دنيا رفت.