ابو الاسود دوئلي (ظالم بن عمرو)











ابو الاسود دوئلي (ظالم بن عمرو)



نام او، ظالم فرزند عمرو و کنيه اش «ابو الاسود دوئلي» است. وي از علماي تابعين[1] و شجاعان و شعرا و خطباي نامي عصر خويش بود. او زمان رسول خداصلي الله عليه و آله را درک کرد، ولي حضرت را نديده است، از اين رو در زمره تابعين است. البته «ابو عبيده» مي گويد: او در جنگ بدر در رکاب پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله جنگيده است. اما ديگران اين قول را تأييد نکرده اند.

ابوالاسود از اصحاب و مواليان اميرالمؤمنين، امام حسن، امام حسين و امام سجاد عليهم السلام بود و هم چنين از طرف عمر بن خطاب، عثمان و حضرت علي عليه السلام در بعضي بلاد اسلامي حاکم بوده؛ وي در زمان خلافت عمر بن خطاب به بصره هجرت کرد و در عصر خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام در جنگ جمل در رکاب حضرت علي عليه السلام شمشير زد و پس از آن از سوي امام علي عليه السلام حاکم بصره شد.[2] .

ابو الاسود شخصي حاضر جواب و داراي اشعار زيبايي بود، او با ارشاد و راهنمايي اميرالمؤمنين عليه السلام اولين کتاب را در علم نحو نوشت و قرآن را نقطه گذاري کرد.

وي سرانجام در سال 69 هجري به سن 85 سالگي به مرض طاعون در بصره از دنيا رفت.[3] .







  1. تابعين ؛ به کساني گفته مي شود که هم عصر با پيامبر صلي الله عليه و آله نبوده و با اصحاب هم زمان بوده اند و يا در عصر آن حضرت بوده اند، ولي موفق به ديدار رسول خدا صلي الله عليه و آله نشدند؛ چنان چه درباره اويس در رجال کشي، ص 99 ذيل حديث 156 آمده است: «اويس از بهتر تابعين است؛ زيرا او در عصر پيامبر خدا صلي الله عليه و آله بود و اسلام آورده، اما مصاحب آن حضرت صلي الله عليه و آله نبوده و حضرت را هم نديده است.»
  2. اسدالغابه، ج 3، ص 69.
  3. تهذيب التهذيب، ج 10، ص 13 ؛ الاغاني، ج 12، ص 386 ؛ سير اعلام النبلاء، ج 5، ص 119.